Ziemia weszła właśnie w etap wyciszenia. Chce w ten sposób odzyskać energię i siły do intensywnego, wiosennego wzrostu. Dni skracają się stopniowo już od 21 czerwca, ale ten najkrótszy przypada na 22 grudnia [W tym roku tj. 2016 przesilenie zimowe przypada 22 grudnia o godzinie 11:44]. Wtedy to Słońce góruje w zenicie, w wysuniętej najdalej na południe szerokości geograficznej- zwrotniku Koziorożca. Rytm dobowy zwierząt i roślin od zawsze dostosowuje się do tych cyklicznych zmian. Nasi przodkowie – silnie związani z naturą – widzieli w nich zastosowanie nie tylko praktyczne (uprawa roli i prowadzenie domu), ale i mistyczne.
Kiedy biały puch zastąpi już złote liście, w nozdrza uderzy charakterystyczny zapach mrozu i przeszywającej wilgoci, a noce będą zdawały się nie mieć końca, wtedy możemy śmiało stwierdzić, że wielkimi krokami zbliża się do nas zimowe przesilenie. Jak już wcześniej wspomniałam, jego punkt kulminacyjny przypada na 22 grudnia. Jesteśmy wówczas świadkami przełomu – noc jest najdłuższa, a z każdym nowym przebudzeniem stopniowo skraca się na korzyść dnia; światłość zaczyna panować nad ciemnością. [Ciemność panuje nad jasnością na półkuli północnej, na południowej sytuacja jest odwrotna.] Ten charakterystyczny punkt w kalendarzu tradycji Słowian kultywowany jest jako święto Szczodrych Godów.
Szczodre gody
Nazewnictwo
Szczodre Gody, Godowe święto, Święta Zimowego Staniasłońca (Hody, kasz. Gòdë, śl. Gody, ros.Коляда). W Czechach i na Słowacji święto może być nazywane jako Kraczun, w Rosji Koljada, Kolęda.
~szczodry
1. «rozdający coś obficie»
2. «hojnie udzielany», PWN
~gody
1.«uroczystości weselne»
2.«o jubileuszu (dwudziestopięciolecia, pięćdziesięciolecia, siedemdziesięciopięciolecia)» 3. «okres poprzedzający u zwierząt kopulację»
4. Gody daw. «święta Bożego Narodzenia i okres od Bożego Narodzenia do Trzech Króli», PWN
Pochodzące ze słownika PWN definicje słowa gody mogą wprowadzać w błąd, ponieważ w mowie dawnych Słowian słowo godъ (god) oznaczało rok. Oryginalnie nazwą gody określano czas przejściowy pomiędzy starym a nowym rokiem.
Znaczenie
(…) światłość zaczyna panować nad ciemnością. Wraz z wydłużaniem się dnia, Ziemia stopniowo wybudza się ze stagnacji. Powołuje do życia pierwsze oznaki aktywnej wegetacji, a tym samym przynosi ludziom nadzieję i wiarę w lepsze jutro.
Swaróg – Słońce znów zaczyna odzyskiwać panowanie nad światem. Cykl zamyka się – Stare Słońce umiera, po to aby odrodzić się jako Nowe Słońce.
Ze względu na brak pisemnych źródeł, które mogłyby wspomóc próbę odszyfrowania symboliki i znaczenia tego święta, interpretacja ta jest bardzo elastyczna. Musimy tutaj zaufać swojej słowiańskiej intuicji. Niemniej pewne jest, że Szczodre Gody są związane z kultem bóstw solarnych i chtonicznych.
Bóstwo solarne – Typ bóstwa uranicznego będącego personifikacją Słońca jako całości lub jego stanów, np. Swaróg, Swarożyc, Dadźbóg
Bóstwo chtoniczne – Typ bóstwa odnoszący się do ciemności i śmierci, ziemi oraz jej płodności, np. Weles, Mokosz.
Czas przesilenia zimowego przeznaczony jest również dla przodków. Poświęca się im palone w miejscach pochówku ognie, by duchy mogły ogrzać się i również świętować. Domostwa pełne są jadła, spożywanego w ramach rytualnych uczt na cześć zmarłych.
Tego dnia odprawia się wróżby, mające zapowiedzieć pogodę oraz obfitość plonów w nadchodzącym roku. Do jednej z nich należy wyciąganie słomek z wyścielonej pod obrusem lub talerzem słomy- na podstawie ich kształtu i długości przewiduje się przychylność Doli. [Dola w mitologii słowiańskiej personifikacja losu i przeznaczenia.]
Święta to przede wszystkim czas odpoczynku, odzyskania wewnętrznej harmonii oraz wzmocnienia więzi rodzinnych. Wspólne biesiadowanie i rozmowy pomagają w odbudowaniu relacji, które mogły zostać zatarte w wyniku rutyny i pędu za prozaicznymi (ale niezbędnymi do życia) wartościami. To dobry moment na odszukanie własnego ja i zweryfikowanie swoich prawdziwych potrzeb.
Przebieg obrzędu i symbolika
Szczodre gody to święto, rozciągające swoje misterium na dwanaście dni, które (jak głoszą dostępne publikacje) nazywano dwunastnicą. Liczba ta ma tutaj olbrzymie znaczenie, ponieważ reprezentuje ilość miesięcy w roku i pełni Księżyca – ukazuje zatem krąg życia na ziemi. Życie jednostki jest niczym innym jak fragmentem życia całej natury. Śmierć natomiast zwiastuje nowy początek i świeżość – wyzbycie się materialnej powłoki, dlatego też w kulturze Słowian nie jest powodem smutku i zadumy.
Każdy dzień Szczodrych Godów przedstawia inny miesiąc, dlatego należy intensywnie świętować przez cały ten okres tak, by zapewnić sobie dostatek. Dotyczy to również brania udziału we wróżbach, które są odprawiane codziennie, by poznać przyszłość na najbliższy cykl.
Biesiadowanie polega na kolędowaniu, czyli spożywaniu wyjątkowych potraw, piciu trunków, tańcach i śpiewach. To czas wspólnej radości i cieszenia się swoim towarzystwem. W aneksie zaprezentowane są kolędy oraz utwory literackie, które swą tematyką odwołują się do Godów.
W okresie świątecznym należy unikać pracy, aby nadać tej chwili wyjątkowego charakteru. Dawniej uważano, że niespełnienie tego obowiązku może przynieść domownikom nieszczęście.
Gospodynie przygotowują dwanaście potraw, które goszczą na stołach ostatniego wieczoru Staniasłońca, tj. Szczodrego wieczoru. Wśród nich znajdują się kutia oraz sójki – tradycyjne pierogi z kapusty lub buraków oraz kaszy jaglanej pieczone w piecu chlebowym.
Kutia – Potrawa poświęcona zmarłym podczas obchodu Dziadów i tryzn-słowiańskich uroczystości pogrzebowych.
Dzieci obdarowuje się drobnymi upominkami, niegdyś w postaci orzechów lub jabłek (symbol zdrowia). Wielkim powodzeniem cieszą się również szczodraki, czyli bułki nadziewane, przeważnie drożdżowe, przygotowane na słono. Przez moją babcie nazywane były pasztecikami. Stanowią one symbol przemijającego roku.
W zależności od powodzenia jakie nas spotkało, takie są i nasze szczodraki. Bułki te przybierają przeróżną formę, ale to ich wielkość ma tutaj dominujące znaczenie. Zeszłoroczna obfitość równa się wielkości smakołyku.
Kolędnicy, którzy nawiedzają ze śpiewem na ustach domy, częstowani są w ramach podziękowania również wcześniej wymienionymi wypiekami. Najważniejszą osobą jest Gwiazdor, który prowadzi przed sobą symbol gwiazdy naszego układu planetarnego, czyli Słońca. Towarzyszą mu również różne maszkary jak na przykład Turoń – czarna i rogata istota kłapiąca paszczą, która gdy wstąpi już do domostwa psoci i wygłupia się zabawiając ciżbę. Aby uspokoić brykającego stwora należy upić go alkoholem, a pragnąc jego odejścia, zaśpiewać mu następującą piosenkę:
,,Idź, Turoniu, do domu,
nie zawadzaj nikomu,
nie tuś się wychował,
nie tu będziesz nocował.”
W świąteczną atmosferę wprowadza nie tylko pieczołowicie przygotowywane jadło i głośny, śpiew przeplatany wrzaskami radosnych dzieci, lecz również specjalny wystrój.
Pod obrusy wsuwa się siano, a domy przyozdabia gałązkami świerkowymi, jodłowymi lub sosnowymi. Przymocowane pod sufitem i ozdobione jabłkami, orzechami, ciasteczkami oraz kolorowymi wstążkami stają się podłaźniczkami. Ta tradycja znana jest przede wszystkim w południowej części Polski i wiąże się z urodzajem.
Narzędziem, które również służy do zaklinania pomyślnych plonów jest diduch. [ Zależności od regionu diduchem był pierwszy lub ostatni ścięty snop.] Diduch to snop niemłóconego zboża, który został ścięty jako pierwszy podczas żniw, wysuszony i ustrojony w orzechy oraz owoce. Stojąc w kącie pokoju ma za zadanie przynosić szczęście. Jest symbolem przodków oraz dobrego ducha domu; gości aż do Szczodrego dnia zamykającego obchody. Po święcie zostają zebrane z niego nasiona, po to, aby gospodarz mógł symbolicznie dokonać zasiewu w następnym sezonie. W Polsce od dawna obserwuje się wyparcie diducha na rzecz choinki. Tradycja ta żywo przetrwała na Ukrainie, ale tam nabrała chrześcijańskiego charakteru.
Historia zmian religijnych oraz zapożyczanie symboli
System religijny Słowian jest jednym z najsłabiej zachowanych systemów wierzeń Europy. Od VI wieku następował proces wykorzeniania rodzimej tradycji na rzecz religii chrześcijańskiej. Nie było to zadanie proste, dlatego z czasem postanowiono zastępować znaczenie symboli świąt oraz przedmiotów, zamiast całkowicie je likwidować. W wyniku tych działań możemy obecnie dostrzec wiele zapożyczeń w święcie Bożego Narodzenia z tradycji Szczodrych Godów. Musimy tutaj zaznaczyć, że bardzo silnie wniknęły one do chrześcijańskich zwyczajów w Polsce, lecz ich piękno zostało umniejszone na rzecz narodzin Jezusa Chrystusa (linearność), przez co nie obserwujemy związku symboliki z naturalnym kręgiem życia Ziemi (cykliczność).
Zakończenie
Z okazji Szczodrych Godów życzymy, aby Wasze dusze pozwoliły odejść staremu i narodzić się nowemu Słońcu, ażeby nastała harmonia w Waszych sercach, a radość i chęć do działania napędzały członki
Oby Niedola nie odnalazła drogi do Waszych domów. Niechaj dobre duchy, godnie uraczone podczas świąt, odwracają złe spojrzenie nieprzychylnego losu.
Świętujmy, cieszmy się sobą i swoim życiem. Niech kłótnie i nieporozumienia ulecą w niepamięć, tak jak ulatuje mrok na korzyść jasności. Dbajmy o nasze brzuchy, by nigdy nie doświadczyły głodu, nie zapominając o tym, że i nasze duchy muszą zostać nakarmione.
Dziękujmy Bogom, nie bojąc się prosić o więcej. Sława!
Aneks
Wiersze i modlitwy
W domu Bogów
Bratumił Olgierdowicz
Do lasów przedwiecznych bogów wszedłem
Zmęczony trudem codzienności, jasność ich drzew rozświetliła nieprzeniknione ścieżki moje
Świętowicie wszechwidzący, przekonanie w życie po życiu wlej w me zmarnowane ciało
Perunie, panie gromów, ochroń przed piorunami wrogów
Swaroże, twe słońce niczym hiperborejskie niech trwa stale i wiernie
Strzybogu, królu wichrów, zniwecz huragany i błogosław nas ciepłem łagodnego wiatru
Radogoście, niech ogień domu mego raduje gości
Mokoszy, twe dary – płodność oraz woda niech krążą w żyłach naszych i rozkosznej siły przydają
Idzie światłość bogów do mnie, ich moc naprzód prze umysł zbutwiały przez troski spotykane na co dzień
I odrodzi go szczęśliwie, na Ziemi lub w Nawii.
Psalm bałtycko-słowiański III
Bratumił Olgierdowicz, inspirowany utworem „So High” grupy Chrom
Wpatrzony w świętym gaju w drzewa, co są jego złotem i platyną, godłem leśnego królestwa
Moje ja pod gruzami napotkanych mi zdarzeń, gdzie twarz pozostaje zagadką, lecz serce i mózg gorzko płaczą, z goryczą śpiewają
Moi bogowie, pruscy i litewscy, polańscy i połabscy, w świętym gaju patrzę na was, chcąc zmyć brud, co lepkością i świądem mnie drażni, smucąc mnie
Dotknijcie mych ust niewidzialną ręką, by usunąć nią kolokwint mych słów, by zamienić je w słodkie figi i daktyle
Dotknijcie mych rąk i nóg błogim oddechem, abym wstał i rękoma bronił się przed dzikim zwierzem rozszarpującym, koliście mnie otaczającym
Dotknijcie mych oczu falami płynącymi od was, bym zobaczył ciebie, jasności, pokonującą ciemność
Czyż wracając ze świętego gaju do domu, gdzie czuję me dobre wydarzenia już spalone, nie obejrzę się w tył z nadzieją?
Kolędy słowiańskie
Kolęda Bogi
bogowiepolscy.net
(… )
Słowianie - Wiara Przyrodzona 
Pięknie opisane
Sława Bogom Sława Przodkom
Niechaj Bogowie Darzą.
Spokojnych i Szczodrych Godów życzę.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Pingback: Szczodre Gody- Święto Zimowego Przesilenia – Stanowimy * Ariowie * Suwereni RPS
Pingback: Szczodre Gody- Święto Zimowego Przesilenia - wordpresspluslscache
Pingback: Szczodre Gody- Święto Zimowego Przesilenia – wordpresspluslscache
Historia zmian religijnych i zapożyczanie symboli i to właśnie, że wszystkiego najbardziej mnie boli.
Czy brakło siły ducha, czy też siły miecza, że się z nami rozprawiono już od średniowiecza
Ubrano nas w cudze pióra naszą krwią splamione, nasze imię, zdobycze, wszystko roztrwonione!
Kim jesteśmy, jaki naród przez nas dziś przemawia? Cóż tego, że będziemy krzyczeć, chwała albo sława?
Jeszcze chwila, a znikniemy ze świata areny, gdyż nie odnajdziemy w nas słowiańskiej weny!
Podzielimy losy przebrzmiałych narodów, co nie potrafiły obronić swych grodów.
PolubieniePolubienie
Jaki znowu Święty Wicie? Kto przywołuje tego chrześcijanina w miejsce słowiańskiego boga ŚwiatoWida? Przeklęte Germany, wciąż mącą! Już nikt nie odróżnia świętych chrześcijańskich od bogów słowiańskich?Nikt nie odróżnia tego, który jest wszechwidzącym bogiem wywodzącym się od Kriszny, od mężczyzny z Germanii? Taniec św. Wita, chrześcijańskiego świętego nie jest równoznaczny z tańcami wokół posągu ŚwiatoWida!! Kto odpowie, jakim CUDEM chrześcijański święty Wit stał się nagle słowiańskim , przedchrześcijańskim ŚwiatoWidem? No, autor?
Psalmy, modlitwy, świeci chrześcijańscy, to cuchnie Watykanem!
PolubieniePolubienie
W bibliografii pod numerem 4 występuje opolczykpl.wordpress.. To pomyłka. Pod tym adresem nie występuje Słowianin, lecz propagator Magii Germanii na ziemiach polskich ,wróg Sarmatów, oraz osoba namiętnie podsuwająca germańskiego świętego Wita , chrześcijanina , w miejsce prastarego słowiańskiego ŚwiatoWida!! Słowianie,strzeżmy naszej historycznej prawdy, i nie powołujmy się na Żydów z Chazarii i Niemców. Oni zawsze wszystko przechylą na swoją stronę. Sława Swarogowi i ŚwiatoWidowi. Rozdzielam te dwa słowa by je uwypuklić , ale nazwa słowiańskiego boga brzmi Światowid.Od widzenia wszystkich stron świata.
PolubieniePolubienie
Pingback: Szczodre Gody- Święto Zimowego Przesilenia – RODOWI