Zagrabione święte miejsca. Zagrabione i najczęściej skatoliczone święte miejsca Słowian. Zamieszona poniżej lista dotyczy zniszczonych, a zwłaszcza zagrabionych i przywłaszczonych przez katolicyzm świętych pogańskich miejsc. Tylko nieliczne z nich (Arkona, Radogoszcz) zniszczono nie budując na ich miejscu własnych, jahwistycznych obiektów kultu. Ogromną większość zawładniętych miejsc sprofanowano budując na nich kościoły, kaplice i klasztory. Święte miejsca pogan najczęściej były niezabudowane. Były to po prostu święte gaje czy święte kręgi na wolnym powietrzu. Poniższa lista będzie uzupełniana. Za: http://www.swastika.cba.pl/kult.htm
MIEJSCA KULTU Pogańskie miejsca kultu możemy śmiało podzielić na dwa rodzaje. Pierwsze to świątynie, drugie to święte miejsca. Różnią się one od siebie tym, że świątynie wyróżnia wśród rodzimych sanktuariów ścisły związek z głównymi ośrodkami osadnictwa. Wszystkie kryte dachem przybytki bogów, których położenie pozwalają nam określić źródła pisane i archeologiczne stały w miastach, grodach, dużych osadach bądź w bezpośrednim sąsiedztwie, tworząc integralną ich część.
Natomiast kręgi i place kultowe, Święte Gaje, kurhany, zbiorniki wody i wzgórza też były związane z głównymi centrami danej ziemi czy okolicy, lecz dzieli je od nich pewien dystans. Krąg w Peryni był odległy o kilka kilometrów od Nowogrodu, gaj Prowe rósł pod Starogardem Wagryjskim, lecz w mieście tym nie zauważono spalenia jego ogrodzenia, Głomacz był położony około siedmiu kilometrów od głównego grodu Dalemińców.
Wśród sanktuariów, niezależnie od ich typu, daje się zauważyć istnienie hierarchii. Istniały zatem ośrodki pełniące role głównego miejsca kultowego danego plemienia, związku plemiennego czy wręcz już państwa. Mogły to być świątynie Arkona, Radogoszcz, Szczecin, lecz także gaje Prowe, przybytki nad wodą Głomacz, święta góra Ślęża i sanktuaria ze stojącymi pod gołym niebem posągami, jak Kijów. W głównych sanktuariach istniała wyrocznia publiczna, rozstrzygająca o sprawach wspólnoty, stosująca we wróżbach hippomancję i rzucanie losów. W głównych przybytkach celebrowano najważniejsze święta, składano ofiary, w tym także z ludzi, ofiary z bydła i rytualnego pieczywa, podczas świąt wylewano u stóp posągów trunki (Informacja o krwawych ofiarach z ludzi i zwierząt jest mało wiarygodna i napisana zapewne na podstawie kronikarzy katolickich, którzy podobne kłamstwa o poganach często wymyślali – przyp. opolczyk).
Istnieją osoby, które kwestionują, jakoby na ziemiach słowiańskich istniały świątynie jako budynki, oprócz Słowian Połabskich. Twierdzą one, że chram i kątnica niekoniecznie muszą oznaczać budynek. Sprawdźmy więc, co te słowa oznaczają. Ruski chram i pomorska kącina. Pierwsza z tych nazw została zapisana w XI, a druga w XII wieku. Obie w sposób całkowicie jednoznaczny określają budynek służący do celów kultu. Chram obok znaczenia świątyni pogańskiej jest często później określeniem kościoła i cerkwi, może to znaczyć dom, chatę i salę, nigdy natomiast nie opisuje przestrzeni otwartej. Słowo to, oprócz staroruskiego i staro-cerkiewno-słowiańskiego potwierdzone jest w bułgarskim (chram = świątynia), słowiańskim (hram = dom, dom boży, pokój), polskim (staropolskie i dialektalne chromina = chata) i dolno-serbołużyckie (chrom = budynek).
Nie budzi też wątpliwości słowo kącina. Wprawdzie odczytanie łacińskiego zapisu contina przez romantyków jako gątyna (budowla kryta gontem) było błędne, to jednak prawidłowa etymologia tego wyrazu, wywodząca kącinę od kąta, prowadzi do wyjaśnienia jego sensu jako określenia krytej dachem budowli. Kąt, miejsce gdzie schodzą się dwie ściany, jest do dziś używanym określeniem domu lub mieszkania. Staropolskie cztery kąty to po prostu dom. Czeska kutina i bułgarska kątina oznaczają zaś chatę. Zatem po postu kącina to budowla o czterech kątach, dom, stanowiący miejsce zebrań i mieszkania bogów. Nie jest prawdą a kłamstwem i niewiedzą, że to dopiero przyjęcie chrześcijaństwa przez Słowian spowodowało powstawanie świątyń na ich ziemiach, Przed 966 rokiem na ziemiach dzisiejszej Polski istniały świątynie, zwane chramami. Zacznijmy więc od tych najsłynniejszych. Nie wszystkie informacje zostały tu zebrane, jednak dział ten nie będzie już raczej aktualizowany. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by stał się dla kogoś inspiracją do dalszych badań lub działań.
ŚWIĄTYNIE SŁOWIAN ZACHODNICH
Świątynia w Arkonie
Arkona była znanym ośrodkiem kultu pogańskiego boga Świętowita. Według Saxo Grammaticusa, świątyni Świętowita (kąciny) strzegła stała załoga licząca 300 wojów, podległych arcykapłanowi. W świątyni znajdował się posąg i skarbiec Świętowita, będący właściwie skarbcem państwa Rugiów. Po splądrowaniu (1067/1068) a następnie zniszczeniu (1125) Radogoszczy, Arkona stała się najważniejszym miejscem kultu religijnego Słowian nadbałtyckich.
Więcej o Świątyni w Arkonie tutaj lub w Wikipedii.
Świątynia w Wolinie
Słynna świątynia słowiańska znajdowała się też w jednym z największych miast wczesnośredniowiecznej Europy, czyli Wolinie. Wolin był centrum kultu boga Trygława – tu znajdowała się świątynia poświęcona temu bóstwu. Niewielki, zachowany fragment murów miejskich przypomina o minionej świetności miasta. Czytaj więcej.
Świątynia w Radogoszczy
Dokładne położenie miejscowości nie jest znane; najbardziej wiarygodne jest utożsamienie Radogoszczy z grodem i osadą słowiańską odkrytymi w wyniku badań archeologicznych w miejscowości Gross Raden w Meklemburgii, gdzie odkryto pozostałości świątyni pogańskiej.
Najdokładniejszy opis grodu, a przede wszystkim świątyni, pochodzi z kroniki Thietmara: “Jest w kraju Redarów pewien gród o trójkątnym kształcie i trzech bramach doń wiodących, zwany Radogoszcz, który otacza zewsząd wielka puszcza, ręką tubylców nie tknięta i jak świętość czczona. Dwie bramy tego grodu stoją otworem dla wszystkich wchodzących, trzecia od strony wschodniej jest najmniejsza i wychodzi na ścieżkę, która prowadzi do położonego obok i strasznie wyglądającego jeziora. W grodzie znajduje się tylko jedna świątynia, zbudowana misternie z drzewa i spoczywająca na fundamencie z rogów dzikich zwierząt. Jej ściany zewnętrzne zdobią różne wizerunki bogów i bogiń – jak można zauważyć, patrząc z bliska – w przedziwny rzeźbione sposób, wewnątrz zaś stoją bogowie zrobieni ludzką ręką w straszliwych hełmach i pancerzach, każdy z wyrytym u spodu imieniem. Pierwszy spośród nich nazywa się Swarożyc i szczególnej doznaje czci u wszystkich pogan. Znajdują się tam również sztandary (stanice), których nigdzie stąd nie zabierają, chyba że są potrzebne na wyprawę wojenną i wówczas niosą je piesi wojownicy. Do strzeżenia tego wszystkiego z należytą pieczołowitością ustanowili tubylcy osobnych kapłanów”.
Opis ten jest o tyle cenny, że zawiera wzmiankę “(…)każdy z wyrytym u spodu imieniem”. Czyżby więc Słowianie Zachodni posługiwali się jakimś pismem…
Świątynia Słońca
Koło Horyńca Zdrój na Podkarpaciu (3 km od miejscowości Nowiny Horynieckie znajduje się pogańska Świątynia Słońca. Jest to kamienny krąg o średnicy 10 – 12 m, z charakterystycznym głazem w środku. Głaz prócz sporych wymiarów jest dziurawy u szczytu. Nie wiadomo czy dziura został wykonana celowo, czy też w wyniku procesów naturalnych. Ta druga ewentualność bardziej się nasuwa, gdyż wszystkie głazy są z wapienia z pozostałościami żyjątek morskich. Miejsce mocy poświęcone Swarogowi. Jej istnienie wskazywać mają nie tylko legendy, lecz również położenie w eksponowanym miejscu i regularny układ kamieni. Różnej wielkości głazy są ułożone w figurę geometryczną. Dwa tworzą zachowaną do dzisiaj “bramę”.
Świątynia na Łysej Górze
Łysa Góra stanowiła w okresie wczesnego średniowiecza ośrodek kultu pogańskiego. Jego pozostałością jest wał kultowy, otaczający partię szczytową wzniesienia. Składa się on z dwóch części, mających kształt podkowy. Usypany został prawdopodobnie w IX-X w. z występujących tu licznie bloków kwarcytu. Zachowało się także wejście do wnętrza wału, tuż przy drodze z Nowej Słupi. Prace nad budową wału przerwano po przyjęciu chrześcijaństwa.
„Na jej szczycie znajdować się miała bożnica w bałwochwalstwie żyjących Słowian, gdzie bożkom Lelum i Polelum ofiary czyniono i podług innych czczono tu bożyszcza: Świst, Poświst, Pogoda… ” kronika Jana Długosza.
Przekazy kronikarzy mówią o trzech bóstwach, które miały być czczone na górze. Interesujące jest, że wybudowanej na tym miejscu świątyni chrześcijańskiej nadano wezwanie Trójcy Świętej. Do dziś istnieją legendy o odbywających się na szczycie góry sabatach czarownic.
Gniezno
W Gnieźnie na wzgórzu Lecha i Panieńskim czczono Nyję-Nawię, czyli boga zaświatów, gdzie stała poświęcona jej świątynia. Wzmiankę na ten temat odnaleźć można w kronikach Jana Długosza:
“Plutona nazywali Niją, uważając go za boga podziemi i stróża oraz opiekuna dusz, gdy ciała opuszczą. Do niego modlili się o to, aby wprowadzeni byli po śmierci do lepszych siedzib w podziemiach.[Duszom] tym wybudowano w mieście Gnieźnie najważniejszą świątynię, do której pielgrzymowano ze wszystkich stron.”
Świątynia – Góra Dobrzeszowska
Góra Dobrzeszowska woj.świętokrzyskie), pogańska świątynia, miejsce odprawiania obrzędów. Wykopaliska w latach 70′ dostarczyły dokładniejszy opis jej budowy oraz ciekawe znaleziska (np. ceramika, kamienne ruiny, miejsca palenisk itp.)
Miejsce kultu bogini Mokoszy
Widełki-Zamczysko woj. świętokrzyskie, na gorze Zamczysko wały ziemne oraz miejsce kultu bogini Mokoszy. Ponoć w Widełkach pod góra miała znajdować się tu osada.
Świątynia na Górce Chełmskiej
Mimo braku dowodów archeologicznych, zarówno miejscowe legendy jak i historycy polscy i rosyjscy wspominają o kulcie i świątyni pogańskiej na Górce Chełmskiej. Więcej.
Świątynia pogańska we Wrocławiu
W 1033 roku, w okresie tzw. Reakcji Pogańskiej, źródła informują o budowie świątyni pogańskiej w mieście na Ostrowiu Tumskim. Powstała tam budowla o wymiarach 9 na 4,5 metra. Część budowli była zdobiona od wewnątrz dębowymi zaostrzonymi dranicami, tworzącymi palisadę. Odnaleziono jedną z takich desek ukrytą pod ziemią. Odnaleziona deska ma swoje odpowiedniki w budowlach kultowych Połabszczyzny, Zwłaszcza w Świątyni w Gross Raden, Inne zdobienia ścian wnętrza budynku to tzw. plecionka. Czas powstania budowli datuje się po badaniach dendrochronologicznych na późną jesień 1032 do wczesnej wiosny 1033 roku. W środku Świątyni odkryto również ofiarę zakładzinową pod belką podwalinową, była to złożona w ofierze czaszka końska. Pod belką odkryto również naczynie ceramiczne. Wewnątrz znaleziono liczne fragmenty tkanin takich jak jedwab, len, wełna. Odkryte tkaniny przewyższają swoją jakością jak i liczebnością znaleziska w innych wykopach wrocławskich. Cechą szczególną Świątyni są zwłaszcza jedwab i złotogłów, podobnie jak w Świątyni Świętowita w Arkonie. Niestety nie odnaleziono posągu, dlatego nie wiemy jakiemu Bogu została poświęcona ta Świątynia. Czas funkcjonowania tego ośrodka kultu trał dość długo jak na tamte warunki bo do roku 1057, więc przeszło dwadzieścia lat. Wiadomym jest, że świątynia ta powstała na miejscu zniszczonego przez Wrocławian kościoła katolickiego, który znów powstał na miejscu jeszcze starszej świątyni pogańskiej sprzed przyjęcia przez Mieszka I chrześcijaństwa.
Biały Kościół
Wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, w gminie Strzelin. Według tradycji miała się tu znajdować słowiańska świątynia, która podczas wprowadzania chrześcijaństwa za Mieszka I została zamieniona na kaplicę.
Błaszki
Miasto w woj. łódzkim, w powiecie sieradzkim, Wg. legendy o pochodzeniu miejscowości nieopodal płynącego tu strumienia stała pogańska kątyna, a następnie rósł święty gaj. W nim to pustelnię założył niejaki rycerz Blasko, od imienia którego miejscowość wzięła swą nazwę.
Bugaj
Wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Miłosław. Nazwa miejscowości wywodzi się od istniejącego tu dawniej Bożego Gaju, miejsca, w którym ludność szukała schronienia przed obcymi najeźdźcami. Znajdowała się tu również pogańska świątynia. Zabytkiem wsi jest zamek.
Chojnice
Gmina miejska na Pomorzu, w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim. BRAK DANYCH.
Chodzież
Miasto i gmina w województwie wielkopolskim, w powiecie chodzieskim. BRAK DANYCH.
Chronów – Kobyla Góra
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, Wg legend znajdować się miało na Kobylej Górze uroczysko, którego centralne miejsce zajmowała pogańska świątynia słowiańskiego bóstwa niebios i błyskawic – Swaroga.
Ciechanów
Miasto w województwie mazowieckim, siedziba powiatu ciechanowskiego. Historycy podają, ze w Ciechanowie, w miejscu gdzie dziś stoi kościół farny, w czasach pogańskich stał gród warowny oraz świątynia Swarożyca, a pobliska góra zwana dziś Farską, nosiła wówczas nazwę Góry Swarożyca lub po prostu Swarskiej Góry.
Działoszyn
Miasto w woj. łódzkim, w powiecie pajęczańskim. BRAK DANYCH.
Garbów
Wieś gminna w województwie lubelskim nad rzeką Kurówką. Okolice Garbowa były zamieszkane już 3000 lat p.n.e., a miedzy VIII a IX wiekiem istniała świątynia pogańska oraz grodzisko otoczone fosa i walami.
Góry Wysokie
Wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, Pierwszy kościół św. Wita drewniany wybudował tutaj Iwo herbu Odrowąż w 1217 r. na miejscu pogańskiej świątyni Świętowita.
Grywałd
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, Legenda mówi, ze na miejscu dzisiejszej świątyni znajdować się miała pogańska kontyna.
Jodłowa – Wzgórze Winnica
Wzgórze znajdujące się w miejscowości Jodłowa, w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Jodłowa. Odnośnie wzgórza krąży kilka legend. Jedna z nich wspomina, ze dawno temu znajdowała się w tym miejscu słowiańska świątynia, do której ściągali licznie mieszkańcy regionu.
Kędzierzyn – Koźle
BRAK DANYCH
Kopaniec – Babia Przełęcz
Rówień Czarownic – węzeł wielu dróg i ścieżek leśnych na wysokości 646m we wschodniej części Grzbietu Kamienickiego (pomiędzy Wrzosówką a Ciemniakiem). Według podań, obok znajdującego się w pobliżu Jeleniego Źródła, stać miała pogańska świątynia, a sama Babia Przełęcz stanowiła miejsce kultowe.
Koszalin Góra Chełmska
Jedna ze świętych gór Pomorza, w województwie zachodniopomorskim, w obrębie granic miejskich Koszalina. W epoce brązu i w początkach epoki żelaza Góra Chełmska była miejscem kultu ludów kultury łużyckiej i później pomorskiej. Przez wieki jej zbocza służyły za cmentarz wszystkim tutejszym ludom i kulturom. Z pewnością w starożytności aż do wczesnego średniowiecza była miejscem kultu obrządku pogrzebowego pogańskiego. Według Paula Schulza, pierwszego archeologa prowadzącego prace na Górze Chełmskiej w 1906 r., na jej szczycie miał się znajdować święty gaj, w którym Germanie składać mieli ofiary Wate, Słowianie natomiast wznieśli kątynę (zwaną też chram) i odprawiali obrzędy.
Kraków
Nad Wisłą obok Wawelu, na niewielkim wzgórzu z jurajskiego białego kamienia, według legendy stała niegdyś świątynia pogańska, na miejscu której zbudowano następnie kościół romański pw. św. Michała Archanioła.
Lednica Górna
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka. Wg tzw. “ludowej etymologii” nazwa wsi pochodzi od Ledy, bóstwa, które miało tu swą świątynię.
Lekity – Święta Góra
Święta Góra – zwanej także Piękną Górą lub Pogańską Górą – wzniesienie (179 m) znajdujące się 3 km na zachód od Jezioran, koło miejscowości Lekity (Lekitten). Obok znajdowało się Jezioro Krokowskie, obecnie osuszone. W przewodnikach określane jako miejsce kultu religijnego Prusów, gdzie niegdyś znajdować się miała pogańska świątynia. Wg legend stał tam następnie zamek obronny, który na skutek zepsucia i rozwiązłości jego mieszkańców zapadł się pod ziemię. Na wzniesieniu, z którego roztacza się rozległy widok na okolicę, zachowały się dawne wały i rowy.
Licheń Stary
Historia osadnictwa na terenie miejscowości sięga epoki kamiennej, z której to przedmioty bytowania człowieka odnaleźli archeolodzy. W czasach rzymskich wiódł tędy szlak handlowy, zwany bursztynowym. Wg legendy na wzgórzu, tuż nad jeziorem, znajdowała się wówczas pogańska świątynia, w której czczono słowiańskie bóstwo zwane Lichem, od którego z kolei wywodzić się miała nazwa miejscowości.
Lublin – Wzgórze Czwartek
Wzniesienie w obrębie Lublina. Obecnie wznosi się na nim kościół pw. św. Mikołaja, opiekuna kupców. Przypuszcza się, że został wybudowany już w X wieku z fundacji Mieszka I, w miejscu dawnej pogańskiej świątyni.
Łany Wielkie – Żarnowiec
Wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Żarnowiec, nad Pilicą Wg podań w Łanach Wielkich (a w ówczesnym Żarnowcu), tam gdzie obecnie znajduje się kościół parafialny, kiedyś istniała pogańska świątynia Świętowita.
Mierzyn
Wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Rozprza. Według podania w miejscowości istniała pogańska świątynia, na miejscu której wybudowano drewniany kościół wzmiankowany już w Kronikach Długosza.
Mikluszowice
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Drwinia. Wg legendy w Mikluszowicach na Górze obecnie św. Jana (niewielkim wzniesieniu na lewym brzegu rzeki Raby) stać miała w świętym gaju pogańska kątyna poświęcona bóstwu Miklosowi lub też Mikluszowi, od którego wywodzić się miała nazwa miejscowości.
Mileszki – Łódź
Kościół św. Doroty w Łodzi – Mileszkach, w dzielnicy Widzew, w dekanacie Łódź-Stoki archidiecezji łódzkiej, przy ulicy Pomorskiej 445, najstarszy zachowany zabytek Łodzi. Pierwszy kościół w Mileszkach powstał prawdopodobnie w 1048 roku, na miejscu pogańskiej świątyni.
Modlnica
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wie?. Pierwsze ślady osadnictwa na terenie obecnej Modlnicy pochodzą z neolitu, z lat 4500-1650 przed naszą erą. Znajdowała się tu prawdopodobnie pogańska świątynia, według legendy jej pobliżu św. Wojciech dokonywał chrztów.
Mościsko – Wzniesienie Lelek
Zagadkowe wzniesienie po północno-wschodniej stronie drogi wojewódzkiej 382 pomiędzy Mościskiem a wsią Grodziszcze, w gminie Dzierżoniów w województwie dolnośląskim. Prawdopodobnie była to drewniana konstrukcja postawiona na koronie studni. Badacze nie są zgodni co do przeznaczenia tego obiektu. Mógł on pełnić rolę rycerskiej czatowni lub wieży obronnej z okresu średniowiecza, powstałej prawdopodobnie na miejscu dawnej świątyni pogańskiej – w kilku pozycjach niemieckich obiekt rzeczywiście określany jest pierwotnie jako świątynia pogańska, część innych publikacji wiąże pozostałości tego obiektu z szubienicą.
Motycz
Wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Konopnica. Pośrodku Motycza wznosi się olbrzymie grodzisko, nazywane przez ludność “Zamkową górą” lub też “Bębnem”. Wg przekazów była tu kiedyś świątynia pogańska, a później zamek warowny.
Mucharz
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Mucharz. Najdawniejsze dzieje Mucharza prawdopodobnie związane są z okresem istnienia Państwa Wiślan. Już w IX w. (co potwierdza to sprawozdanie Komisji Archeologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego z roku 1903, z przeprowadzonych prac badawczych na terenie Mucharza) Mucharz był ośrodkiem pogańskiego kultu religijnego. W roku 880 Wiślanie przyjęli chrześcijaństwo z rąk św. Metodego lub jego uczniów (misjonarzy). Przypuszczać należy, że istniejącą tu świątynię pogańską zamieniono później na chrześcijańską.
Muszaki
Wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowo. Wg miejscowej legendy, niegdyś na wzgórzu, obecnie na niewielkim wzniesienie na dawnym poligonie w Muszakach, stał chram. Inną legendą, są opowieści o niewyjaśnionym zjawisku z 1873 r. nad wspomnianym wzgórzem. Wg relacji miejscowej ludności zjawisko to miało następujący przebieg:
“Ujrzano olbrzymią, wielokolorową łunę. Po kilkunastu minutach tworzące ją koła, wydając dziwne odgłosy, uniosły się w górę po czym zaczęły opadać rozchodząc się po całym terenie. Zjawisko to powtórzyło się po kilku dniach.”
Opis zjawiska został umieszczony na łamach Gazety Olsztyńskiej przez Edwarda Martuszewskiego, nieżyjącego już historyka i publicystę.
Plebańska Góra – Myślenice
Wzniesienie (508 m n.p.m.) w woj. małopolskim, w powiecie myślenickim, w pobliżu miejscowości Myślenice. W tym uroczysku, jak podaje tradycja, znajdowała się pogańska świątynia gdzie oddawano cześć pogańskim bogom. W monograficznych opracowaniach, powołujących się na tradycję, spotykamy informacje, że na miejscu kątyny powstał pierwszy myślenicki kościół katolicki.
Nowosielce
Wieś w gminie Przeworsk, w powiecie przeworskim, w województwie podkarpackim); położona jest kilometr na południe od międzynarodowej trasy E40. ślady późno łużyckiego cmentarza ciałopalnego (700-900) i święte Jezioro, gdzie według legendy stała świątynia pogańska, o czym świadczą liczne, metalowe przedmioty, znalezione nad brzegiem jeziora.
Nysa
BRAK DANYCH
Odrzykoń
Wieś w Polsce położona nad Wisłokiem, w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Wojaszówka, najludniejsza miejscowość gminy. Wykopaliska poświadczają, że w Odrzykoniu i w okolicach przed 966 rokiem istniało tu grodzisko, w czasach kultury łużyckiej. Gród, i świątynia pogańska, a jeszcze później zamek drewniany, zniszczony przez Tatarów w 1241 i 1259 roku.
Ołobok
Wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Osiecznica. Z kronik wynika, że już około 800 n.e. na terenie Ołoboku istniała pogańska świątynia boga, którego zwano Miłogiem. Miejscowość Ołobok była więc przed kilkunastoma wiekami miejscem kultowym Słowian zamieszkujących dzisiejsze okolice Bolesławca.
Poznań
Pierwsze ślady ludzi na terenie dzisiejszego Poznania pochodzą z okresu około 8900-8000 roku p.n.e. Byli to łowcy reniferów. Względnie stałe osady powstały na przełomie V i IV tysiąclecie p.n.e. Około 2200 p.n.e. na tych ziemiach pojawiła się ludność aryjska, zaś z V wieku pochodzą ślady osadnictwa niezaprzeczalnie słowiańskiego, za? w VIII wieku pojawili się tu Polanie, z tego okresu pochodzi też prawdopodobnie gród na Ostrowie Tumskim, który stał się zaczątkiem dzisiejszego miasta. W X wieku gród znalazł się pod panowaniem Piastów, którzy uczynili go jednym ze stołecznych (obok Gniezna, Giecza i Ostrowa Lednickiego ośrodków w swoim państwie.
Ostrów Tumski – Poznań
Na pobliskim wzgórzu stała tam pogańska świątynia za czasów pierwszego grodu na Ostrowie.
Ostrów Lednicki – Poznań
Wczesnośredniowieczne stanowisko archeologiczne położone na wyspie o tej samej nazwie, na Jeziorze Lednickim. Jedno z najważniejszych miejsc dla historii Polski. Za panowania Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego Ostrów był jednym z głównych ośrodków obronnych i administracyjnych Polski. W tym historycznym miejscu toczy się akcja powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego “Stara baśń” wskrzeszająca zamierzchłe czasy pogańskich Słowian. Na wyspie, w centrum plemienia Polan (tuż obok ważnego, dawnego strategiczno-handlowego traktu lądowego oraz wodnego między Poznaniem a Gnieznem), zachowały się pozostało?ci grodu oraz relikty najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo-sakralnej (z basenami do chrztu) i wolno stojącego kościoła cmentarnego z grobami w nawie i aneksach. Obydwa obiekty wzniesiono w czasach panowania Mieszka I (tuż przed 966).
Przemyśl – Kopiec Tatarski
Kopiec położony na wzniesieniu w Przemyślu. Pierwotnie miejsce kultu bogów słowiańskich (szczególnie Swarożyca). Rozmiary kopca, na którym znajdowała się świątynia, wynosiły: 39,83 m długości, 13,3 m szerokości i 10,43 m wysokości licząc od jego podstawy. W późniejszym okresie, w miejscu dawnej świątyni i posągu bóstwa postawiono kaplicę pw. św. Leonarda (jako zadośćuczynienie domniemanym ofiarom składanym z chrześcijan).
Święty Krzyż
Wzgórze w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w obrębie Pułtuska, które powstało w IX-X wieku na miejscu dawnego grodu. Według przekazów na wzgórzu stała niegdyś pogańska świątynia – wówczas centrum osady.
Pyrzyce – Wzgórze Chramowe
Wzniesienie znajdujące się w obrębie Pyrzyc w dzielnicy Starego Miasta. Jak podają źródła, w miejscu tym stała niegdyś pogańska świątynia, którą Otto z Bambergu (dokonując chrztu w Pyrzycach w związku z misją chrystianizacyjną na Pomorzu Zachodnim) kazał zburzyć, a na jej miejscu postawić kościół.
Radostowo – Święta Góra
Położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. Punkt widokowy na wie? Radostowo i okolice. Zachowały się na niej ?lady dawnych wałów i fos – według podań tu miała stać pogańska świątynia Prusów.
Rybnik – Góra Cerkiewicka
Górka Kościelna – wzniesienie położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, na terenie miasta Rybnik przy zbiegu ulic Gliwickiej i Cegielnianej. Na wzniesieniu gdzie wg tradycji znajdowała się niegdyś miała pogańska świątynia zbudowano pierwszy rybnicki kościół – obecnie kościółek akademicki. W wydanym w 1922 r. “Krótkim zarysie historii miasta Rybnika” przy okazji opisu kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny czytamy: “(…) zbudowany prawdopodobnie (…) na miejscu pogańskiej kontyny, zamienionej podług tradycji na świątynię chrześcijańską przez pierwszego w tych stronach misjonarza Osława, ucznia św. Metodego.
Sierpc
Już w X w. Sierpc był znaczącym grodem; istnieją wzmianki mówiące o erygowanej w 1003 r. parafii i budowie kościoła w miejscu pogańskiej świątyni. Alojzy Fridrich – “Jak świadczą miejscowe archiwa, parafialny kościół wzniesiony tu został już w roku 1003, na miejscu dawnej pogańskiej świątyni”.
Starogard Gdański
Gotycki kościół farny pw. św. Mateusza z XIV w., według starych przekazów wybudowany na miejscu pogańskiej świątyni Swaroga.
Staromieście
Wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Lelów. Wg kronik w 1080 roku przestała istnieć tu pogańska świątynia.
Stołpie
Wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm. BRAK DANYCH.
Góra Jarmuta – Szczawnica
Jarmuta – masyw górski w Pieninach, położony w gminie Szczawnica w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. Według przekazów na szczycie Jarmuty stać kiedyś miała świątynia pogańska, a nazwa wzniesienia pochodzić ma od rzekomego imienia dawnego bóstwa.
Szczecin
W VII-VI wieku p.n.e. istniała na tym terenie osada z okresu kultury łużyckiej. Jest jednak możliwe, że ciągłość udokumentowanej źródłami historii zasiedlenia tego miejsca sięga blisko 1850 lat. W czasach antycznych w okolicach Szczecina istniała miejscowość o nazwie Susudata. W IX wieku zbudowany został przez książąt słowiańskich gród ze świątynią pogańską, otoczony fosą, u którego podnóża rozwinęła się osada handlowo-rybacka.
Świeradów Zdrój – Sępia Góra
Wzniesienie leżące nad samym Świeradowem. Ostatni na zachodzie Gór Izerskich szczyt Grzbietu Kamienickiego. Na szczycie góry znajduje się Biały Kamień, grupa granitognejsowych skałek z dużą zawartością kwarcu. Ze skał roztacza się widok na Góry Izerskie i Pogórze Izerskie. Wg legend na Sępiej Górze znajdować się miała pogańska świątynia i święty gaj.
Tropie
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Gródek nad Dunajcem. Tradycja ludowa przechowała wzmiankę, iż w miejscu lokalizacji obecnego kościoła św. Świerada i Benedykta (jednej z najstarszych budowli sakralnych w Polsce, której budowa przypada na XI w.) oraz pustelni Świerada, znajdowały się kiedyś święty gaj i pogańska świątynia.
Warszawa
Nad Wisłą od IX/X do XI w. istniał gród Stare Bródno. Prawdopodobnie istniała też tu świątynia słowiańska.
[Także na Służewcu w Warszawie odkryto resztki słowiańskiego miejsca kultowego – opolczyk]
Wieleń Zaobrzański
Wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskm, w gminie Przemęt nad Jeziorem Wieleńskim. Pod koniec XIII wieku sprowadzeni do pobliskiego Kaszczoru cystersi wybudowali w Wieleniu, w miejscu gdzie (jak głosi legenda) znajdowała się kiedyś pogańska świątynia, kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i przenieśli się do niego w 1300 roku.
Wojcieszów – Góra Połom
W województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w Górach Kaczawskich w Sudetach Zachodnich. W X-XII wieku Słowianie zaczęli zasiedlać wzdłuż biegu Kaczawy. Według legendy na pobliskiej Górze Połom znajdowała się święty gaj i pogańska świątynia.
Zawada
Wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Tarnów. W miejscowo?ci prowadzone były prace archeologiczne, których efektem było odkrycie pozostało?ci wczesnośredniowiecznego grodziska (IX–XI wiek) i osady przygrodowej z X–XII wieku. Podania ludowe mówią o pogańskiej kątynie, która miała być umiejscowiona w pobliżu grodziska i osady.
Bełchatów
Pogańska świątynia prawdopodobnie z połowy XI wieku, czyli za czasów już chrześcijańskich, odkryli archeolodzy w okolicach Bełchatowa. Budowla o średnicy ok. 10 metrów powstała na niewielkim pagórku. Zbudowano ją z drewnianych pali wbitych w rów wypełniony ludzkimi szczątkami. Ten fakt świadczy najdobitniej o pogańskim charakterze świątyni. W pobliżu znajduje się około 40 stanowisk ciałopalnych ze szczątkami szkieletów. Byli to prawdopodobnie jeńcy lub drużyna wojów. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że pagórek był kurhanem, jakich wiele na naszej ziemi, a na nim powstała słowiańska świątynia.
[Słowianie nie składali ofiar z ludzi – to bzdura i katolicka propaganda – opolczyk]
INNE MIEJSCA KULTU
Kopiec Kraka
Kopiec Kraka w Krakowie, czyli kurhan. W czasach pogańskich na jego szczycie znajdował się liczący nawet 300 lat dąb, a miejsce pełniło rolę sakralną.
Góra Ślęza
Starożytna figura kultowa na szczycie Ślęży, utworzona zapewne przez Celtów, ale obdarzona czcią prawdopodobnie także przez Słowian.
Świętowit ze Zbrucza
W latach 80. XX wieku niedaleko Zbrucza na górze Bogit (Bohod) archeolodzy znaleźli krąg kultowy z wałem, otoczony ośmioma ogniskami. W środku kręgu odkryto miejsce po kamiennym posagu, dlatego wiec przypuszcza się, że właśnie stąd pochodzi słynna figura Światowida. Badacze odkryli ślady składania ofiar z X-XIII w., co również pasuje do wieku posągu ze Zbrucza.
Czytaj więcej.
Płock
Płock to najstarsze miasto Mazowsza. Tu również istniał silny kult pogański na Wzgórzu Tumskim. Miejsce to funkcjonowało od VIII wieku aż do XI wieku. Odkryto tu ślady ołtarza pogańskiego z głazów polnych z towarzyszącym mu ogromnym ociosanym słupem i ogniskami zniczów ofiarnych, ślady magicznych praktyk czarów płodności i kultu zmarłych przodków. Stwierdzono też, że czynności, guślarza czarownika i funkcje kapłańskie pełnił kowal, któremu wysokie kwalifikacje w dziedzinie metalurgii zapewniły wysoką pozycje społeczną w środowisku. Badania wykazały, że przed pojawieniem się grodu na Wzgórzu Tumskim czynnikiem wywołującym skupienie osadnicze była właśnie obecność ośrodka kultu pogańskiego.
Święty gaj – Góra Witosławska
Góra Witosławska woj.świętokrzyskie, za czasów pogańskich na górze znajdował się święty gaj.
Miejsce mocy – Góra Grodowa
Góra Grodowa woj.świętokrzyskie, zidentyfikowano tam wały otaczające szczyt oraz inne charakterystyczne dla takich miejsc zabudowania. Było ono szczególne dla Słowian gdyż występują tam anomalie magnetyczne spowodowane prawdopodobnie przez złoża jednej z rud żelaza – hematytu (tlenek żelaza).
Lipnica Murowana – słup Świętowita
W Lipnicy Murowanej woj. małopolskie, za głównym ołtarzem kościoła św. Leonarda, znajduje się stary dębowy słup (na nim opiera się ołtarz), ma on około 4,5 m wysokości. Widać na nim wyraźnie cztery oblicza boga Świętowita.
Słup Świętowita i maska Swarożyca
W Dobczycach woj. małopolskie, są dwa zabytki kultu pogan: na zamku kamienna maska Swarożyca i w skansenie obok pogański słup Świętowita przerobiony na kapliczkę.
Malawa koło Rzeszowa
W miejscu, gdzie obecnie stoi barokowy kościół, wcześniej było miejsce kultu pogańskiego.
Święty gaj i paleniska w Wilanowie koło Grodziska Wlkp.
Paleniska wystąpiły na przestrzeni zaledwie jednego ara w mocno zagęszczonym układzie. Ich funkcja jako obiektów gospodarczych jest kwestionowana. Z pewnością były wielokrotnie użytkowane. W prawie połowie z nich występowały kości zwierzęce – większość to szczątki zębów bydła. Miejsce to mogło pełnić funkcję tzw. świętego gaju, co w sensie chronologicznym może jak najbardziej odpowiadać ówczesnej – pogańskiej – rzeczywistości. Czytaj więcej.
Święty gaj w Koprzywnicy
W miejscowości Koprzywnica znajdował się święty gaj lub święty dąb, a tutejsi jego wyznawcy z oporem przyjmowali chrześcijaństwo.
Święty gaj w Opocznie
Według tradycji ludowej w Opocznie znajdował się święty gaj, gdzie czczono Świętowita oraz Lela i Polela.
Kałdus – Chełmno
Wiadomo, że pierwotnie czczono tam dwie bliźniacze, niewielkie sadzawki. Potem wyłożono je kamieniami. Na początku XI w. w ramach chrystianizacji wybudowano tuż obok nich fundamenty kaplicy. Jej ukończenie uniemożliwił jednak wybuch reakcji pogańskiej. Kontynuowano tu pogański kult aż do XII wieku, kiedy ponownie podjęto próbę wybudowania kaplicy. Materiały dostarczają wątpliwych nieco przesłanek dla ustalenia, jakich bogów czczono w tym miejscu. Odkryte strzałki piorunowe oraz toporek perunowy wskazują na kult Peruna. Wybudowany następnie ośrodek hutniczo-kowalski każe się zastanowić nad obecnością kultu Swaroga. Czytaj więcej.
Wały Żmijowe
Żmijowe Wały (Zmijewe, Zmiejewe Wały) – ziemne wały obronne o średniej wysokości 6-8 m i szerokości 14-16 m, rozmieszczone w stepowej i lasostepowej strefie Ukrainy. Ich łączna długość osiąga 2000 km. Według legendy wały wyorał smok Zmij, napadający na mieszkańców tych ziem. W końcu został pokonany (według jednej wersji przez Kyryłę Kożumjakę, według innej przez kowali Kuźmę i Demiana), i zaprzęgnięty do pługa, spod którego pochodzą wały. Smok dociągnął pług do wody (rzeki, lub według innej wersji – morza), wypił zbyt dużo wody, i zdechł, a wały nazwano Żmijowymi. W okresie ok. X wieku były miejscem kultu dla pobliskich plemion.
Baby pruskie
Geneza bab pruskich nie jest do końca wyjaśniona. Tworzyli je Prusowie, ludy kultury bałtyjskiej. Jedna z hipotez mówi o czysto pogańskim pochodzeniu. W pruskim folklorze figury tego typu są często utożsamiane z osobami zaklętymi w kamień za jakieś przewinienie. Mogą to być też posągi bohaterów, którzy zginęli na obczyźnie lub po prostu pruskie bożki.
Kolekcję bab pruskich z rejonu Iławy z Bronowa, Gałdowa, Mózgowa, Susza można obejrzeć przed Muzeum Archeologicznym w Gdańsku od strony Motławy, dwie znajdują się w Bartoszycach na skwerku, baba z Barcian przy Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, posąg z Bratiana na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego w Toruniu, jedna z bab znajduje się też przy kościele w Prątnicy. Pruską babę znaleziono też podczas wykopalisk prowadzonych w Poganowie. Czytaj więcej. a na temat religii Bałtów tutaj.
Kazimierz Dolny nad Wisłą
Będąc w Kazimierzu Dolnym natknąłem się na notatkę na temat miejscowego kościoła farnego i Wzgórza, na którym stoją trzy krzyże. Wg tej notatki, wcześniej na wzgórzu stała figura trójgłowego bóstwa słowiańskiego – Trygława (Trzygłowa).
Za: http://www.swastika.cba.pl/kult.htm
Uzupełnienia (2014 rok)
Góra św. Anny
Śląska Góra Chełmska skatoliczona na Górę św. Anny. W czasach pogańskich była miejscem składania ofiar słowiańskim Bogom. Bliższych danych brak.
Częstochowa
Jasna Góra była pogańskim świętym miejscem kultu bogini Łady. Skatoliczona na „Jasną Górę” stała się miejscem kultu żydówki Miriam. Więcej tutaj.
Górka Klasztorna
Górka Klasztorna to pogański Gaj Górecki zwany też Gajem na Górce Łobżenickiej. Skatoliczony przez jahwistów. Na dawnym miejscu mocy i kultu postawiono najstarsze sanktuarium maryjne w Polsce.
Żagań
Istniało tam centrum kultu pogańskiego do dzisiaj nazywane Pogańską Górką. Pogański obiekt kultu skatoliczono kościołem „na Górce” pw. Nawiedzenia NMP. Więcej tutaj.
Ligota Oleska
Święta Góra Polanowska
Prastare miejsce słowiańskiego kultu na Pomorzu. Pierwsze próby jej katoliczenia miały miejsce już za Chrobrego. Skatoliczona za Krzywoustego. Odkatoliczona została w czasach po reformacji, gdy Pomorze było w niemieckich rękach. Ponowne próby katoliczenia Góry Polanowskiej nastąpiło po powrocie Pomorza do Polski po wojnie, choć w czasach PRL szczyt góry szpeciły tylko dwie kolejne rzymskie szubienice. Po upadku PRL Górę Polanowską wściekle skatoliczono – wybudowano na niej franciszkańską „pustelnię”, naturalnie z kościołem, sado-masochistyczną „drogę krzyżową”, skatoliczono pogańskie święte źródełko nadając mu katolicką nazwę, umieszczono na kamieniu cytat ze zbrodniczej żydo-biblii, na innym kamieniu wyrzeźbiono napis wychwalający santo subito i utworzono szlak turystyczny jego imienia, a nawet posadzono dąb „poświęcony” przez tego herszta Watykanu.
https://opolczykpl.wordpress.com/2013/11/16/swieta-poganska-gora-w-polanowie-i-wspolczesna-furia-ponownego-jej-katoliczenia/
Góra Rowokół (Pomorze)
Prastare miejsce kultu słowiańskiego. Skatoliczona za Piastów. Po przejściu w niemieckie ręce, po reformacji, katolicki kościół postawiony w tym świętym pogańskim miejscu uległ zniszczeniu. Ostatnio miała miejsce próba ponownego skatoliczenia Rowokołu:
https://opolczykpl.wordpress.com/2017/02/20/protest-przeciwko-planom-ponownego-katoliczenia-swietej-poganskiej-gory-rowokol/
Góra Łubianki w Myszkowicach
Istaniał na niej pogański chram. Niestety nie przetrwały do dzisiaj żadne szczegóły o nim.
http://poszukiwania.pl/lubianki.html
Klimont – Piorunowa/Perunowa Górka w Lędzianach
Było to pogańskie miejsce święte z dwoma posągami bogów. Skatoliczone przez Jaksę z Kopanicy, który po zniszczeniu posągów pogańskich bogów ufundował na ich miejscu na Perunowej Górce drewniany kościółek. Wg Białczyńskiego ów Jaksa z Kopanicy był „Strażnikiem” wiary Słowian.
http://bialczynski.pl/2014/03/29/luzyccy-i-polabscy-straznicy-wiary-slowian-jaksa-z-kopanicy-1120-1176/
Zaiste dziwny to „strażnik” wiary Słowian, który katoliczył pogańskie święte miejsca. Obecnie stoi tam kolejny już, tym razem murowany, wybudowany u schyłku upadającej szlacheckiej Rzeczypospolitej, kościół „św. Klemensa”. Tenże Klemens był zhellenizowanym Żydem i uważany jest przez kk za IV papieża. Był uczniem Szawła/Pawła, faktycznego twórcy krystowierstwa i pierwszym znanym z imienia pisarzem starokrystowierczym. Już to pokazuje, jak kk w zaraniu istnienia kierowany był przez starszych braci w wierze.
http://nieustanne-wedrowanie.pl/felietony/klimont/
Góra „św. Doroty” – Grodziec, dzielnica Będzina
Nazwa pogańska góry nie przetrwała, ale pamięć o pogańskim świętym miejscu na niej już tak. Obecnie szczyt góry skatoliczony jest kościołem „św Doroty”.
http://www.smakizpolski.com.pl/gora-sw-doroty/
Wzgórze Laskowiec w Żarkach
O pogańskiej przeszłości niewiele wiadomości przetrwało do dzisiaj, z wyjątkiem tej, że wzgórze było świętym pogańskim miejscem. Na jego pohańbiebie na wzórzu postawiono kościół pod wezwaniem zdrajcy biskupa Stanisława ze Szczepanowa. Cieszy jedynie to, że kościół ten, zbudowany pod koniec XVIII wieku już po kilkudziesięciu latach był ruiną i taką jest od połowy XIX w. Jedynie ponura rzymska szubienica stojąca obok tej ruiny nadal plugawi to pogańskie miejsce.
Góra Palenica, Trzy Kopce i góra Stołów w Beskidzie Śląskim
Były zapewne kolejnymi pogańskimi miejscami kultu. Na szczycie Palenicy odkryto kolisty mur ale bez śladów stałego zamieszkiwania tam ludzi, co sugeruje kultowe jego znaczenie . W pobliżu do dzisiaj znajduje się ok. 100 kamienny kopców.
http://dzikiezycie.pl/archiwum/1997/listopad-1997/z-przeszlosci-czlowieka-w-dolinie-wapienicy
https://swietegory.wordpress.com/2011/10/27/palenica/
Góry Radunia i Wieżyca w Masywie Ślęży
Są one dużo mniej znane niż samo sanktuarium pogańskie na samej Ślęży, niemniej i one były miejscami pogańskiego kultu..
Informacje o pogańskich miejscach świętych na Górze Łubianki w Myszkowicach, Perunowej Górce w Lędzianach, Górze „św. Doroty”, Wzgórzu Laskowiec w Żarkach i o kompleksie Góry Palenica, Trzech Kopcach i Górze Stołów w Beskidzie Śląskim pochodzą ze strony:
http://www.dziennikzachodni.pl/serwisy/historia/a/pieronie-czyli-nasze-swiete-gory-poganskich-bogow,11919339/
opublikowanej przez Przemexa, gdzie je znalazłem:
https://przemex.wordpress.com/2017/05/07/pieronie-czyli-nasze-swiete-gory-poganskich-bogow/
Gniew (Pomorze Gdańskie)
Pod posadzką kościoła św Mikołaja odnaleziono drewniane fragmenty świątyni pogańskiej. Niestety informacje o niej samej nie przetrwały do czasów współczesnych. To pogańskie święte miejsce skatoliczyli cystersi w XII wieku.
Wieś Parsęcko na Pomorzu
Na nie istniejącym już dzisiaj jeziorze na wyspie wybrukowanej kamieniem i połączonej z lądem drewnianym pomostem istniała pogańska świątynia, której resztki odkryli niedawno archeolodzy. Niestety nie przechowały się o niej żadne informacje z powodu braku ciągłości przekazów. Od 1945 roku mieszka tam polska ludność napływowa, który zastąpiła ludność niemiecką, która także była napływowa i która wyparła wieki wcześniej ludność słowiańską z tych terenów przez wieki niemieckiego panowania na Pomorzu. Podobny problem – brak przekazów w ludowych podaniach o pradawnych pogańskich miejscach kultu spotykamy prawie wszędzie na Ziemiach Odzyskanych. Spowodowany jest brakiem ciągłości zamieszkania tych terenów przez tę samą ludność.
Wieś Żółte na Pomorzu
Na wyspie jeziora Zarańskiego archeolodzy odkryli pozostałości pogańskiego miejsca kultu:
„Na wyspie pobliskiego jeziora Zarańskie, w 2003 roku archeolodzy pracujący pod kierunkiem dr. Ryszarda Kaźmierczaka odkryli na wyspie miejsce kultu pogańskiego.”
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BB%C3%B3%C5%82te#HistoriaByć morze na pobliskim jeziorze Gągnowo również istniało pogańskie miejsce kultu. Bliższych informacji brak z podobnych przyczyn – brak ciągłości przekazu.
Wieś Chodlik – województwo lubelskie
Wprawdzie archeolodzy zaprzeczają temu, istniało i tam pogańskie miejsce kultu. Wszędzie, gdzie było większe grodzisko i gdzie są kurhany, w pobliżu było miejsce kultowe, tyle że lokalne a nie regionalne.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Chodlik
Wieś Zgniłka na Pomorzu
Znaleziono w niej trzy trapezoidalne budowle halowe, a wewnątrz nich jamy i paleniska.
Słowianie - Wiara Przyrodzona 