Perperuna – partnerka boga Peruna

Perperuna z Plaszowa – autor: hello_heydi-d55ahzm

---

 

Perperuna to towarzyszka Peruna. Znana była Słowianom południowym zasiadającym na Półwyspie Bałkańskim. Kult Perperuny odbywał się na tych terenach od V wieku. Partnerkę Peruna poznajemy np. przy okazji obrzędów związanych z suszą. Jest to obrzęd do dziś dnia lub do niedawna odprawiany w krajach południowisłowiańskich. Na bułgarskiej wsi, dotkniętej suszą dzieci podejmują tany, w czasie których wybierają dziewczynę jeszcze niedojrzałą do zamążpójścia (pożądane jest to, aby to było ostatnie dziecko kobiety przed utratą płodności). W czasie dalszych tańców przez wieś staruchy i gospodynie poszczególnych domów oblewają wodą wybrankę. Dziewczyna koniecznie musi być naga, przybrana tylko w ziela, liście i kwiaty. W Dalmacji uczestnicy obrzędu towarzyszą jej z gałęziami dębowymi w ręku.

W Bułgarii i Macedoniii dziewczynę tę nazywa się w pieśniach Perepuną lub Peperuną, jej symboliczną rolę podnosi bułgarska nazwa motyla tj. peperuda. Lud albański zna osobę zwaną Perperoną, a rumuński Pirpiruną. Prototyp słowiański imienia obrzędowego młodej dziewczyny sprowadza się do *Perperuna, co wydaje się formą żeńską powstałą z imienia Perun przez podwojenie rdzenia – zabieg nierzadki przy zaklęciach rytualnych. Dla tak odtworzonej pary Perana i Perperuny mamy analogiczną germańską *Fjórgynn, matki pioruna, i Thora, a jeszcze bliżej parę litewską Perkuna w przydanym mu przez dziełko Jana Łasickiego o bogach żmudzkich towarzystwie Perkuny. Perkuna to mater fulminis atque tonitrui, „macierz pioruna i gromu”. Ta postać niewieścia zachęca do przypomnienia także wedyjskiego bóstwa o imieniu Pariańya, do którego zanosi się modły o deszcz. Pokost chrześcijański przykrył Peruna imieniem św. Ilji; w folklorze południowosłowiańskim obok niego występuje jego siostra „ogniowa Marija”.

---

Poczet słowiańskich Bogów – wstęp

---

Copyright © by Czesław Białczyński, all rights reserved ® by Jerzy Przybył, Franciszek Walczowski, Zdzisław Beksiński. (Wstęp czyli- Początek Pocztu). Bogowie Sławian zwanych Słowianami – ich pochodzenie i atrybuty. Spis Bogów rozpoczniemy od samej góry Kręgu Kręgów, czyli Kręgu Najwyższego, w którym zawiera się Jedń – Bóg Bogów. Stopniowo będziemy schodzić niżej i opisywać bogów niższych kręgów. Ponieważ za najważniejszą rzecz dla zachowania języka uważamy pamięć znaczeń i rodowód słów skupimy się w niniejszym spisie na rozległym potraktowaniu tej właśnie sprawy.

Znajdziecie w naszym Poczcie przede wszystkim dogłębne omówienie wszystkich boskich imion i wywodzących się od nich słów, znaków oraz znaczeń w naszym słowiańskich wszechjęzyku. Skończymy niniejszy Poczet na Dziewiątym Kręgu – ostatnim szczeblu Welan, czyli wymienieniu i opisaniu mian i imion Zduszów w ich zdusznych rodach. Ci najniżsi boskiego pochodzenia mieszkańcy Weli zadomowieni są w Nawiach, a czasami pokazują się także na Ziemi.

Niniejsze opisanie nie poświęci osobnej uwagi Inogom, Skrzystej Zwierzynie, ani Skrzystym Zróstom (Rostom). Ma ono bowiem objąć pełnym i skończonym opisem Panów i Panie Weli, czyli bogów. Dla Stworzy i Zduszy czynimy wyjątek, ponieważ boginki i bogunowie współtworzą boskie rodziny, a zdusze są też bezpośrednimi pomocnikami Bogów Ciemnych.

Każdemu z bogów poświęcimy kilka specjalnych słów w krótkim opisie po to by przybliżyć jego osobę z przyrodzenia (charakteru) i działania. Pokażemy istniejące wizerunki tych bogów, których obrazy o tajemnej wadze posiadamy. Przedstawimy też znaki pradawnego zapisu w piśmie Słowian zwanym welesowicą i głagolicą, które nie są co prawda zapisem najtajemniejszym, ale stanowią rezy wywodzące się z pisma węzełkowego – wici-tajemnicy – noszące w sobie tajemne znaczenia.

Całość uzupełnia „Słowo o pochodzeniu bogów i najważniejszych podziałach”, gdzie w zwartym szyku umieszczono wiedzę o boskich związkach i ich owocach, powiązaniach w ważne gromady i rody. Poczet podano w Układzie Twornicy-Czweru Swąta – czyli zstępującym układzie podporządkowania rządom Tweru, poszczególnych Trzemów, Tumów i wreszcie Tynów.

Dołączyliśmy również spis prawdopodobnych mian istyjskich odpowiedników bogów Sławian, choć dokładne odtworzenie i opisanie Pocztu Bogów Istów zostawiamy pisarzom współczesnych ich potomków – Bałtów.

Zapraszamy zatem do Pocztu Panów i Panien Welańskich, czyli Władców Weli.

---

Bogini Białoboga

Białoboga dziecko Pierwni i Światowida. Białoboga przejawia wszystko co miękkie, łagodne, ciemne, czujące, uładzone, krągłe, lepkie, krwiotwórcze, życiodajne. jej mężem-bratem jest Czarnogłów.

Światłowiłt wynurzył się spokojnie ze swego istu i oddzielił ostatecznie od siebie świetlistność własnego jestestwa oraz ciemń-otchłań pozostałą w Pierwni po zbełtaniu Niebyły i zmazie Nicy… Stał się zatem Pierwszy Dział, a bliźnięta poczęte z Pierwni otrzymały miana Czarnogłowa i Białobogi. Nienawidząc się, nieodparcie dążą ku sobie, bez siebie wręcz nie potrafią żyć.

Ci to bogowie stali się władcami Pierwszego Działu – Działu Działów, czyli wszech Działów. Tych ludy Północy i Wschodu, w tym spokrewnieni ze Sławami Aukstowie (Oksztowie-Istowie), zwą Kaukami, ludy Południa i Zachodu zaś Alkami albo Aukami, czyli Dzielnymi (Dzięglami). Na pomocników dał im Światłoświat Ażdahy, czyli Smoki i Żnuje. Kazał ciężkim Smokom służyć Światłości, zaś ognistym, lekkim Żmijom-Żnujom parać się ciemną Głębią.

Jasny, twardy Czarnogłów i miękka, ciemna Białoboga mieli szaty z żelaza. Czarnowłosy i czarnobrody Czarnogłów miał szatę czarną, w dłoniach dzierżył ostre, świecące jasno narzędzia wojownika – włócznię, topór, bęben i siodło, a rządził dworami bogów zimnych, białych i śnieżnych oraz bogami martwych pór. Białoboga – białowłosa, odziana w białą szatę, trzymała w rękach czarne obłe przedmioty: grudę-kulę Ziemi, kulisty dzban, motek wełny i hak wędy, a rządziła dworami ciepłych, dobrych bogów.

---

Bogini Zorza

Zorza-Jutryboga

Zorza – Rodzanica Dnia

Borys Olszanskij – Zarja-Zorjenica

---

Zorza córka Dabogi i Dażboga. Pani Brzasku, Władczyni Widności, Pani Zmierzchu i Świtu. Pani Południa, Pani Gorejąca. Włada zoraniem czyli wstokiem i zarzynkiem. Zorza jest delikatna i zwiewna. Lubuje się w łagodnych maściach, zwłaszcza różanych odmianach czerwieni, bielach, szarościach i barwie błękitnosinej, będącej odcieniem koloru niebieskiego. Mimo całej wrażliwości, a nawet kruchości, Zorza posiadała wielką moc odmieniania doli, bytu i wyroków Nieba, o czym nie wiedziała. Moc owa brała się z niebacznie wplątanych we włosy bogini nieci kiedy tańczyła na Łące Mokoszów. Tam też spostrzegł ją Perunic i od razu się w niej zakochał.

---

Bogini Nyja – Pani Śmierci

 

 

Śmierć – akt blog maltesa

---

 

Nyja córka Czarnogłowa i Białobogi. Nyja, Śmierć, Śmierciucha, Kostucha, Kunica, Iskonica, Pani Śmierci i Władczyni Nawi oraz Władczyni Wcieleń. Zajmuje się wyłącznie Nawami i Nawiami czyli ich mieszkańcami, których także od-nawia czyli wyciąga z nawi do powtórnego żywota. Główne jej zajęcie jednak to uśmiercanie, sam akt śmierci. Nyja jest również boginią Śmierci.

Nyja ma tytuły Pani Śmierci i Władczyni Nawi oraz Władczyni Wcieleń. Nyja jest boginią Wiecznej Nocy, Zaświatów, Władczynią Dołu (Nawi), prowadzącą do niknięcia ludzi, do płaczu oraz tęsknoty.

Przydomek Nyi, Nawia, określa jej władztwo nad Nawią (Nawiami) – Dołem Weli i mieszkańcami tego Dołu, czyli Nawiami. Są to zarówno zmarli śmiertelnicy, jak i Zdusze – złe duchy (demony) zamieszkujące Nawie na Weli, a pojawiające się również na Ziemi, w świecie żywych. Nawiać znaczy ponawiać się, odnawiać się. Dotyczy to przechodzenia duszy do nowego ciała poprzez Nawie. Nyja-Nawia jest Opiekunką tego procesu, od niej zależą kolejne wcielenia i ruch zmarłych między czterema Nawiami: Założą – Otchłanią – Piekłem – Rajem. Tylko ta ostatnia Naw kończy proces kolejnych wcieleń i prowadzi do jedności z Bogiem Bogów. Założnicy powracają na Ziemię w innych postaciach: ludzi, zwierząt, roślin, kamieni, wody, ognia lub Zduszów-demonów.

---

Bogini Zmora

Bogini Zmora-Mara

Zmora-Mara – autor Zdzisław Beksiński

---

Zmora córka Mora i Marzanny. Jest Pasterką Chorób, Pani Kirsnu-Maligny, Pani Męki, Władczyni Cierpienia i Królowa Zduszów-Demonów. Zadaje cierpienie i ból, sprowadza choroby, które nie mają końca. Jej mocy i zwierzchnictwu podlegają wszyscy Zdusze – czyli demony wylęgłe w Nawiach, którymi bogini kieruje, gdy charcują po Ziemi. Nawiedza swoje ofiary we śnie przynosząc duszności, omamienia, złudy, męczące koszmary, niedobrą gorączkę oraz ciężkie choroby

Lubuje się w zadawaniu bólu. Zmorę czczą wszy Sławianie pod mianami Mary, Marchy i Kirsny-Śnieci. Jest ona jedną z królowych Ciemnych Sił. Jej ulubionym towarzyszem jest Kościej Bezśmiertny. Wspólnymi siłami sprowadzają na żyjących rozkład, gnicie, butwienie i stan śmierci za życia.

---

Bogini Chorzyca-Groźnica

 

Bogini Groźnica Chorzyca

---

Chorzyca-Gorzyca córka Chorsa i Marzanny lub Przepląta i Marzanny. Pani Gorączki i Bólu, Królowa Ziół, Pani Zdrowia i Choroby, Władczyni Trucizn i Leków, Pani Miłosierna. Rządzi lekami i truciznami, które zadaje według swego uważania. Jednych leczy a innych tym samym uśmierca. Sprowadza choroby i daje zdrowie.

Od miana tej bogini pochodzi żeńskie imię Jadwiga (Jadwika, Jadzia), Jagoda, Jaga, Grażyna (Graża), Chorza (Hoża).

---

Bogini Osidła

Bogini Osidła

---

Osidła z Rodu Ładów – Córka Pogody i Łada (oraz trochę Łagody). Pani Spokoju, Pani Spoczynku i Osiadłości, Władczyni Celu, także Pani Siodła i Pasterka Koni. Opiekunka osiadłości, dawczyni spokoju, pasterka koni. Włada także obrzędami siodła. Osidła jest pulchną, grubą boginią o młodej twarzy, słodkim uśmiechu i oszadziałych siwizną włosach.

---

Bogini Pogoda

 

 

Weń-Wonieja

Pogoda

---

Pogoda córka Czarnogłowa i Białobogi lub Godów (bogów stron i pór). Mężem-Bratem Pogody jest bóg Podag. Pani Dobrego Powietrza-Weni i Woni (Zapachu), Pani Zgody i Władczyni Ptaków. Pogoda-Wiedra bogini dobrej słonecznej pogody. Pogoda, Opiekunka Podróżnych. Opiekuje się ptactwem, zapachem a więc i zmysłem powonienia, godzi zwaśnionych, daje dobry nastrój i zgodę.

---

Bogini Stryja

Stryja-Stroja, Stryja-Dma, Stryja-Smuga

---

Bogini Stryja córka Białobogi i Czarnogłowa. Stryba, Pani Czterech Wiatrów, Władczyni Porywów, Pani Powietrza. Stryja – Pani Powietrza, Nastroju i Stroju. Kieruje stałymi średnimi wiatrami, szczególnie zaś powietrzem. Od niej zależy jego weń, to czy jest dobre  i bogate czy też liche. Ma ona puste ręce i nimi się posługuje w pracach i walce jak narzędziem. Układa wtedy prawą dłoń w znak wiru, koła, zamkniętego obiegu wiatrów i powietrza (kciuk stykający się czubkiem z palcem wskazującym). Ma białoprzejżystą szatę.

---

Bogini Rudź

Rudź

---

Córka Dziwienia i Rodżany – z Rodu Dziwieniów. Odpowiada za wylęg nowości, za pomysły, ich jakość i liczbę. Tak jak z głowy wyskakuje dzięki niej pomysł tak samo na świat wyskakują przy jej pomocy nowe pokolenia człowiecze. Rucka – Pani Nowego, Władczyni Porodów i Opiekunka Pomysłów.

---

Bogini Rada Rodzica

Rada Rodzica

---

Córka Chorsa, Chorsiny, Roda i Rodżany. Pani Rodziny, Pani Nowych Pokoleń, Władczyni Młodych i Pasterka Dziatek. Włada Obrzędami Przejścia, opiekuje się młodymi bytami, potomstwem i ich uczeniem. Bogini odpowiada za wychowanie potomstwa. Jest tą, która odrywa oseski od piersi matki. To jej obrzędy odbywają się w siódmym roku życia i łączą się z próbą ognia, strojeniem, zaplecinami i postrzyżynami. Z rąk matki dzieci dostają się pod opiekę Rady, a z jej rąk przechodzą pod opiekę Siudy-Osidły i Ładziwa.

---