Bóg Turupit-Ciosno


Syn Peruna i Perperuny. Pan Grzmotów oraz Władca Wstrząsu i Głosu. Jako że posiada głos najpotężniejszy – Grzmotnik, jest nazywany Władcą Głosu. Zapowiada nadejście Peruna i Perperuny z bardzo daleka. Rządzi on nie tylko grzmotem powodującym drżenia a płynącym z nieba, lecz także wszelkimi wstrząsami i grzmotem płynącym z trzewi Ziemi, Wprawia on Ziemię w drżenie i dobywa ogień z jej brzucha. Przeoruje grunt swoją samowracającą siekierką rzeźbiąc nowe kształty Ziemi. Wywołuje cierpienia swoimi niespodzianymi i niszczącymi ciosami. Oczyszcza Ziemię z niepożądanych narośli i odnawia ją. Przywraca jej stan dziewiczy.



kolovrat


TURUPIT

Bóg Żywiołów

Ród: Runowie


Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa, Tum Jesza-Yessa, Tyn Runów.


Zajmowany krąg:
Szósty Krąg. Mali Żywiołowie.

Pochodzenie:
Syn Peruna i Perperuny.


Rodzeństwo:
Brat Perunic i Porenut


Związki:


Dzieci:


Postacie-wcielenia (równe miana):
Ciosno, Udar, Tur-Kołota


Inne nazwania jego osoby (przydomki):
Turupid, Trepec, Toropiec, Trzepiec, Trupiec, Turpiec, Terpiec, Tyrpiec – Pan Grzmotów oraz Władca Wstrząsu i Głosu.


Funkcja (zakres działania):
Jako że posiada głos najpotężniejszy – Grzmotnik, jest nazywany Władcą Głosu. Zapowiada nadejście Peruna i Perperuny z bardzo daleka. Rządzi on nie tylko grzmotem powodującym drżenia a płynącym z nieba, lecz także wszelkimi wstrząsami i grzmotem płynącym z trzewi Ziemi, Wprawia on Ziemię w drżenie i dobywa ogień z jej brzucha. Przeoruje grunt swoją  samowracającą siekierką rzeźbiąc nowe kształty Ziemi. Wywołuje cierpienia swoimi niespodzianymi i niszczącymi ciosami. Oczyszcza Ziemię z niepożądanych narośli i odnawia ją. Przywraca jej stan dziewiczy.


Narzędzia czarowne – oznaki władzy – ubiór:
Latająca Samowrotna Siekierka, nazywana także Kołującą Siekierą.


Pomocnicy (Stworze – bogunowie):
Grzmotniki (Gromowniki, Gromowiki, Grumadniki, Wołoty, Welety, Olbrzymy, Wielkoludy).


Istoty towarzyszące, ich przejawy:


Romanse:


Wrogowie:


Przyjaźnie:


 Funkcje psychiczne – uczucia, odczucia:


  Patronka dla:


Współczesny atrybut:


Źródło:
Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty”


kolovrat


Tyny podległe
Tumowi Jesze-Yessa

Bogowie Żywiołów:
1. Tyn Runów
Perun, Perperuna, Perunic, Turupid-Ciosno, Łysk-Ysk-Porenut
2. Tyn Warów (Żgwiów)
Swaróg, Swara, Swarożyc, Denga, Watra

Bogowie Mocy:
3. Tyn Ładów:
Łado, Łada, Ładziw-Diw, Gogołada
4. Tyn Chorsów:
Chors, Chorsina, Chorsawa, Chorsiniec (Księżyc)
5. Tyn Rodów:
Rod, Rodżana, Rada-Rodzica, Rudź


kolovrat


Tym Runów
Żywiołowie


 Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa, Tum Jeszy


Członkowie rodu:
Perun, Perperuna, Perunic, Turupit, Porenut


Główność:
jednogłowy


Główny przybytek, miejsce przebywania:
Ziemia, Wela, Niebo


Atrybuty żywe:
Dąb jako Drzewo, Żubr jako Zwierzę, Rak jako Małe Zwierzę, Orzeł jako Ptak, Rokitnik jako Roślina Krzewna i Rzepień jako Roślina Mała, Kozioróg jako Owad.


Kamień:
Biały Diament


Minerał:
Srebro


Rzecz:
Błysk-Grzmot i Brąz


Maści (barwy):
Srebrzysto-niebieską (skrzystoniebieską)


Czerty i rezy (liczby):
Czerta 1, Liczba 19


Taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity, wici):
Taja Y, Gramota r


Niwa (symbol):
Niwa Błyskawicy (Kraina Runów lub Run)


Tyn:
Dwór Gromowy


Miesiąc:
Październik


Wieńce i ofiary:
Szakłak i Bluszcz jako Zioła (Rośliny Czarowne), Rozchodnik i Perunika jako Zioła Wieńcowe (Zioło Ofiarne).


Obrzędowy wypiek (potrawa, obiad – potrawa obiata):
Kutja


kolovrat


TURUPIT


Znaczenie mian i imion oraz przydomków, i ważniejsze pojęcia wywodzone z jego miana:Trząść. Jego imię odczytuje się jako Toropiec, Trzepiec, Trupiec, Turpiec, również Terpiec, Tyrpiec. Wywodzi się ono znaczeniowo od trepati – trząść, trzepać, bułgarskie trepam – zabijam, polskie trupić, utrupiać – zabijać, rosyjskie trepat‚ – uderzać. Jednocześnie z tego samego rdzenia wyrasta ciąg znaczeń związanych z trpnąt’ – cierpnąć (drętwieć), cierpieć. Także słowo tur pochodzi z owego wspólnego indoeuropejskiego rdzenia. Określa ono wymarły dziś rodzaj dzikiego, leśnego bydła olbrzymich rozmiarów, dawniej zaś także żubra, zwierzę symbolizujące bóstwa perunowe. Łacińskie taurus – byk, Turzyca – ostra, koląca trawa jadana przez tury, Bardzo bliskie są takie wyrazy, jak: tarnina, dereń, cierń. Także terać (tyrać) – niszczyć, uśmiercać, zabijać, Turupit znaczy więc także „kolący, zadający śmiertelne, odrętwiające uderzenie”.

Koł, udar

Bliskie znaczeniowo są również przydomki tego boga: Ciosno – zadający ciosy, obciosujący, uderzający, tnący, ciskający oraz Udar – uderzenie, wstrząs (oślepiające, gwałtowne wyładowanie, zniszczenie, nagły cios). Przydomek Tur-Kołota nawiązuje do męskości, koł – członek, do Kłody – Kłódzi, kołowania, trupienia, trzepania, a także turkoczącego dźwięku wydawanego przez Samowracającą Siekierkę Ciosny. Istyjskim odpowiednikiem tego boga jest bóg Drebkulis.


Bóg ten nie jest z pewnością identyczny z Perunicem, jak chcą niektórzy. Turupit to syn Peruna, brat Porenuta-Łyska i Perunica. Jest tym, który najchętniej przebywa z Simem, Ziemiennikiem i Skalnikiem. Działa także na korzyść Matki Ziemi, choć jego zabiegi przeorywania jej skóry samowrotną siekierką są dla niej bolesne. Oczyszcza ją z brudów i naleciałości, wyrównuje zmarszczki i zasklepia rany. Mimo częstej obecności w Podziemiach nie jest Ciemnym Bogiem, lecz jak wszyscy Runowie jednym z najzacieklejszych wrogów owych podziemnych władców.


Syn Runów Ciosno-Turupit długi czas nachodził Obiłę, kiedy jeszcze była wolna i nie wiedziała, czym będzie władać. Nie chciała mu za bardzo ulec, bo jej się najbardziej ze wszystkich bogów podobał Rgiełc. Dozwalała też Rgiełcowi na potajemne zbliżenia. Z ich związku narodziła się strzegąca później Konopnych Zagonów Konopielka.


Źródło:
Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty”