Bóg Łado

Łado-Kołub

Łado-Kołub

---

Syn Białobogi i Czarnogłowa. Pan Sturęki, Wielki Wojownik. Strażnik porządku rzeczy, który włada miejscem i działaniem wszystkich rzeczy świata. Cały ród Ładów jest uważany za opiekunów bardzo trudnych rzemiosł o wyraźnych męskich cechach, takich jak: rzemiosło wojenne, łowiectwo, kowalstwo, wiedza różnego rodzaju. Łado układa świat po swojemu, nadaje rzeczom miejsce. Dlatego jest także opiekunem ślubów, które wszak prowadzą do założenia nowej rodziny i gospodarstwa. Łado jest wyjątkowo płodnym bogiem i ma wiele boskich dzieci.

---

---

---

ŁADO

Bóg Dużych Mogtów (Bogów Mocy)

Ród: Ładowie

---

Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa, Tum Jesze-Yassa, Tyn Ładów.

---

Zajmowany krąg:
Piąty Krąg

Pochodzenie:
Syn Białobogi i Czarnogłowa

---

Żona-Siostra:
Łada

---

 Dzieci:
Ładziw-Diw z Rodu Dziewów – Syn Łado i Dziewanny…

---

Postacie-wcielenia (równe miana):
Łado-Kołata, Łado-Lęda i Łado-Kołub

---

Inne nazwania jego osoby (przydomki):
Pan Sturęki, Wielki Wojownik – Władca Porządku Rzeczy i Pan Wiadomości, Ładolej, Hładolej, Władolej, Łado Lejący, Łado Dolewający, Pan Ładu, Władca Wojny i Pokoju, Ładon, Lado, Ladon.

---

Funkcja (zakres działania):
Strażnik porządku rzeczy, który włada miejscem i działaniem wszystkich rzeczy świata.

---

Narzędzia czarowne – oznaki władzy – ubiór:
Miecz-Rozryw, nosi Hełm i Zbroję a w stu rękach trzyma Sto Rzeczy. Najważniejszą z tych rzeczy jest Kołatka-Trajkotka.

---

Pomocnicy (Stworze – bogunowie):
Skrybki (Karzełki, Małoludy, Małoludki).

---

Istoty towarzyszące, ich przejawy:
…

---

Romanse:
Z Dziewanną, z tego związku urodził się Ładziw-Diw z Rodu Dziewów.

---

Wrogowie:
…

---

Przyjaźnie:
Urodzenie przez Dziewannę Ładziwa-Diwa związało tyny Ładów i Dziwieniów węzłami pobratymstwa. Dziewanna często przebywa z Ładą-Łagodą, z Ładem oraz ze swoim synem. Zwłaszcza chętnie odbywa z nimi wspólne łowy i polowania. Także w Wielkiej Bitwie te dwa rody stają ramię w ramię.

---

 Funkcje psychiczne – uczucia, odczucia:
…

---

  Patron dla:
…

---

Wygląd:
…

---

Współczesny atrybut:
…

---

 Co dobrego lub złego darował, zrobił ludziom:
…

---

Przynależny Miesiąc:
…

---

Źródło:
Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty”

---

---

Tyny podległe
Tumowi Jesze-Yessa

Bogowie Żywiołów:
1. Tyn Runów
Perun, Perperuna, Perunic, Turupid-Ciosno, Łysk-Ysk-Porenut
2. Tyn Warów (Żgwiów)
Swaróg, Swara, Swarożyc, Denga, Watra

Bogowie Mocy:
3. Tyn Ładów:
Łado, Łada, Ładziw-Diw, Gogołada
4. Tyn Chorsów:
Chors, Chorsina, Chorsawa, Chorsiniec (Księżyc)
5. Tyn Rodów:
Rod, Rodżana, Rada-Rodzica, Rudź

---

---

Tyn Ładów
Mogtowie

---

 Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa, Tum Jeszy, Tyn Ładów

---

Członkowie rodu:
Łado, Łada, Ładziw-Diw, Gogołada

---

Główność:
jednogłowy

---

Główny przybytek, miejsce przebywania:
Ziemia, Wela, Niebo

---

Atrybuty żywe:
Jesion i Cis, Jeleń i Łania, Kuna, Łabądź i Kukułka, Wilcze Łyko, Jemioła i Dziewięćsił, Werbena i Dzięgiel, Liszkarz Tęcznik.

---

Kamień:
Topaz

---

Minerał:
Żelazo

---

Rzecz:
Drewno i Metal

---

Maści (barwy):
Głęboka Zieleń

---

Czerty i rezy (liczby):
Czerta 2, Liczba 11

---

Taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity, wici):
Taja Ł, Gramota w

---

Niwa (symbol):
Niwa Trzykąta

---

Tyn:
Potrójny Żelazny Tyn-Dwór

---

Miesiąc:
…

---

Wieńce i ofiary:
Werbena i Dzięgiel.

---

Obrzędowy wypiek (potrawa, obiad – potrawa obiata):
…

---

---

ŁADO

---

ŁADO i ŁADA to wbrew pozorom miana dwuczłonowe, które zrosły się w jedność. Oznaczają Dawców Ładu (Ład-daw, gdzie daw – dawać jest związane z diews – bóg-dawca, udzielca). Są oni oboje władcami ładu-porządku, ładu-zgodności, ładu-ułożenia (uładzenia, ładności). Uładzenie-ładność zaczęto nazywać w Polsce przejętą z greckiej mitologii Harmonią. Sama ładność pozostała tylko jako określenie piękna. Tymczasem ładny nie znaczy piękny, lecz dobrze ułożony (mający wszystko na swoim miejscu, we właściwym składzie proporcji).

Z tych boskich mian wywodzi się także pojęcie kład – ofiara (zakładzina – ofiara składana pod budowlami k-Ładu, dla-Ładów po to, by wszystko było w należytym układzie – ułożeniu, porządku). Od kładać – kłaść, wywodzą się znaczenia związane z zakładaniem – rozpoczynaniem czegokolwiek. Każde nowe przedsięwzięcie, aby się powiodło, powinno być podejmowane z myślą o Ładzie i rozpoczynane od ofiar dla tego boga. Zmarłym, w celu dobrego ułożenia pośmiertnego bytu, dawano kładki na drogę, wypiekano też obrzędowe pieczywo zwane kładziwem. Do kręgu pojęć związanych z Ładami przynależy także słowo ładować, kładać, ładać – pakować do skrzyni (dawniej zwanej ładą).

Oboje Ładowie byli opiekunami małżeństwa jako aktu wprowadzającego lad rodzinny, zakładającego nową rodzinę. Opiekunami tego aktu byli także Rodowie (rządzący rodem) i Dziwieniowie (władający miłością). Lędzianie, Ledzicy, Lęchowie, Ładzianie – czyli Polanie, byli czcicielami Ładów.

kołata

Przydomek Kołata omówimy przy osobie Roda. Tu warto powiedzieć, że nawiązuje on do kołatania – stukania, uderzania, i kołatek – obrzędowych narzędzi muzycznych, służących odpędzaniu Ciemnych Mocy. Znaczenie Kołaty wywodzi się również wprost z mitu, jako że Łado (Rod lub obaj bogowie) uderzywszy wpierw kołem Welesa, pobił innych napastników i rozpędził ich dzięki kołatce-trajkotce (jest ona jednym z nieodłącznych atrybutów Łada). Kłuł ich kołatką i przestraszał niesłyszanym nigdy dotąd jazgotem-terkotaniem.

Warto zauważyć, że przydomek ten (podobnie w wypadku Roda) nawiązuje bezpośrednio do uświęconej Kłody Swąta (Kłódzi) i wszystkich wywodzących się stąd znaczeń.

lęda

Lęda, czyli porządkujący nieużytki, opiekun zakładanych pól uprawnych – lęd, dawca pól (lęd-daw), dawca ziemi wolnej od lasu-puszczy, zwanej później lądem. O dawnej boskości Łada świadczy przeniesiona na diabła przez chrześcijanstwo nazwa Ljad na Rusi. Miano to wywodzi się od dawnego boga Łado-Lędy.

kołuba

Przydomek Kołuba nawiązuje do wieszczenia – kołbienia, rytualnego tańca – Koła i zasady cyklu –kołowego obiegu wegetacji, porządku w Przyrodzie. Nawiązuje on również do funkcji opiekuna młodych małżonków, czyli nakładającego pannom łubek na głowę. Łubek był to obszywany, przetykany kwiatami okrąg, zdobiący czoło panny młodej. Pałuba (łubie) to szałas (najpierwotniejszy dom). Określenie to ograniczyło się potem wyłącznie do budy plecionej na wozie. Być może tak wyglądał dom w czasach pasterskich, koczowniczych.

Człon -łub podkreśla również wojowniczość boga przez odniesienia do łupać, łupić. Podkreśleniem męskości jest człon koł=drąg.

---

„Dopiero Ładowie ze swoimi dziećmi, kiedy utracili władztwo nad Welą, przybieżali i wzięli Nieba w swoje ręce, a zrobili na tyle porządku, że przynajmniej gwiazdy przestały się zderzać i wciąż topić na dnie Głębi. Ładowie przybyli dwoma bojowymi Wozami. Wielkim Wozem powoził sam Łado, a ciągnęły go welańskie skrzydlate niedźwiedzice, Małym zaś, zaprzężonym w skrzydlate łanie, kierowała Łada-Łagoda. Ruszyli za Księżycami po niebieskim gościńcu-welonie i przepędzili ich z tej drogi.”

---

„Wieszczki Wądy z Mogiły twierdzą, że ta droga, zwana dziś Drogą Umorów albo Straszów, albo Ptasią, albo Mleczną, jest zrobiona przez Ładów z maleńkich gwiezdnych kamieni. Łączy ona Ziemię i Welę z Głębią, a poprzez Głąb z Niebieską Bramą Bram wiodącą do Pierwnicy. Przed tą bramą stanęło dwóch stróżów – Ślepiec Mora i Kostucha Welesowa. Stąd, zdaniem wieszczek tej kąty-ny, drogi wiodące do kapiszt albo święte kręgi wykłada się na pamiątkę i podobieństwo Drogi-Welonu drobnymi ziemskimi kamieniami dostępnymi śmiertelnikom.”

---

Przy Czwartym Ognisku przykucnęli Dażbóg, Swara-Żara (Żarłuna), Perepułt-Przepląt i Licho z rodu Plątów, Łado i Ładziwc-Dziw z rodu Ładów oraz trójca Knyszów (Chorsów) – Chors-Książ, Chorsina-Księża i Chorsiniec-Książyc. Tutaj uszeptano zdziełanie z materii świetlistnej Pożary (Smolichy) i wysłanie jej na Niebo, by tam zwyciężała.

---

„Na skraju Rajca, blisko innego lasu zwanego Modłoborze, u południowego krańca nawi, nachodzi się Zamyk Sowiego, który wolne chwile chętnie przepędza w owej okolicy. Tutaj Łado zagnał Dziewannę, tutaj, po długiej ucieczce z Niw welańskich, pozwoliła mu się posiąść zmieniając się w krzew kaliny. Działo się to dokładnie na skraju rajca i Modłoborza, gdzie rosną już nieskończoną gęstwą drzewa Wiecznoigłowia, a między nimi trójca drzew najniezwyklejszych: Drzewo Nieskończonej Miłości, Drzewo Nieustającej Radości i Drzewo Wiecznej Młodości, te drzewa są zawsze pilnowane przez parę Smoków, Głaźla i Welłonę. Śmiałek, który tu dotrze, może zerwać z nich owoce i cieszyć się pożytkami, jakie one dają, aż do śmierci, jeśli mu się tylko uda stąd wrócić do świata żywych. Te trzy drzewa nazywają również Miłorost, Radorost i Młodorost, jako że owe przymioty wzrastają w człeku który spożył ich owoce.”

---

„To, co na ludziach robi wrażenie bałaganu, ma zawsze swój wyższy trudno dostrzegalny porządek, bowiem jest tak, że nad małżeństwami, także pośród bogów, czuwa Łado i Mokosz, a praw boskich strzeże zawsze Perun, nad wszystkim zaś stoi Swąt i nic nie dzieje się poza Prawem Wszego Świata. Oto mimo licznych odstępstw i zdrad, a nawet posiadania pozamałżeńskiego potomstwa, nigdy się nie zdarzyło, żeby zmieniła się jakaś para między bogami. Małżeństwa boskie są stałe, są wieczne i nienaruszalne – takie jest najwyższe prawidło.”

---

„Pogoda oddała Dziwieniom swoje czarowne wyroby. Zarówno Łado jak i jego żona stwierdzili, że zbyt im piwo sośninowe i pachnidło kupalne mąci ładność wszech rzeczy i nie mogą zatrzymać dla siebie owych wytworów. Również wieńcami podzielili się Ładowie z Dziwieniami stając się wspólnie Opiekunami obrzędu weselnego. Ładowie opiekują się w tym obrzędzie zaślubinami (wianowaniem), Dziwieniowie weselem (zwieńczeniem), a z nimi Gospódzowie (Radogostowie) sprawujący pieczę nad zakładzinami nowego gospodarstwa. Na boskich opiekunów całości owego ważnego obrzędu przejścia bierze się zawsze Zrzebów (Makosza i Mokosz), by zapewnić nowemu stadłu jak najlepszą dolę.”

---

Pozostałe dzieci Łada oraz Łady-Łagody

Oboje Ładowie są dosyć płodni. Z ich lędźwi przyszło na świat sześcioro dzieci. Jednakże nie mieli ani jednego wspólnego dziecka. A stało się to przez zachłanność Łada. Niektórzy mówią, że kiedy Pogoda jako pierwsza przyszła do nich prosić o syna, Łado nie odpowiedział jej od razu nie dlatego, że się chciał poradzić żony, ale po to, by wzmóc w Pogodzie żądzę. Tych dwoje, Łado i Łagoda, wcześniej już zawarło przymierze. Postanowili mieć jak najwięcej dzieci z różnymi boginiami i bogami spoza swojego tynu, po to by jak najszerszym władztwem własnej krwi objąć w posiadanie świat. Łado zawsze chciał trzymać w swoich rękach wszystko, a że miał ich tylko sto, więc mógł trzymać ledwie sto z najważniejszych rzeczy wtórych. Najbardziej martwiły go tyny ciemnych mocy, gdzie żaden bóg poza gospodarzami nie mógł nawet sięgnąć okiem, a co dopiero rozciągnąć swą władzę. Były to przede wszystkim dwory Morów, Nawiów (Welesów), Płatów i Ksnów (Chorsów). Także tyn Zrzebów (Makoszy) i Dziwieniów (Kupałów) był dla Łada zamknięty. Makosz nigdy nie chciał mu mówić, co będzie i gdzie, ani kiedy, a Kupała często działał tak, że się od tego burzył ład wszego świata. Dzięki zapłodnieniu Pogody Łado obiecywał sobie wpływ na Niwę Nieba. Miała mu go zapewnić ich wspólna córka Osidła. Wiele z planów Łada się nie spełniło. Osidła na przykład osiadła na Weli i tak ją sobie upodobała, że często nie bywa nawet na welańskich zborach, a po niebiesiech w ogóle nie chadza.

Kiedy Łado spłodził już Osidłę, postanowił, że teraz przyszedł czas na Makoszów i Płatów – za nich sam się chciał zabrać. Do Nawiów (Welesów) wysłał swoją żonę. W dalszym planie, Łado wziął na siebie tyn Dziwieniów, a Łagoda miała wziąć Chorsów. Na koniec zostawili sobie Morów, których nieufność postanowili pokonać oboje pospołu.

---

Źródło:
Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty”