Bóg Polel-Sowica

Polel-Sowa


Sowi z Rodu Ładów – syn-bliźniak Łagody i Welesa (albo jeden z dwóch dodatkowych Swarożyców, Swaroga i Dabogi). Polel jest Panem Ostatniej Drogi, Przewodnikiem po Zaświatach, Władcą Pamięci Pokoleń. Jego narzędzia to Popielnica (Urna), Ptasiopióra Kapa oraz Nawska Kość. Tej ostatniej Polel używa jak berła, wskazując jej końcem na właściwe drzwi Nawi do wyboru jest Dziewięć Wrót (Dziewięć Dróg-Dziewięć Pąci). Jego pomocnicami są Popielnice. Do czasu Wojny o Krąg posiadał także Sowi Srebrną Tarczę-Zwierciadło, która wszystko odbijała na opak. Lei i Polel, bliźniaczy synowie Łagody i Welesa. Zobaczmy skąd się wziął i jakie miejsce zajmuje w świecie bogów Polel-Sowi-Sowica.



kolovrat


POLEL

Ród: Nawiów


Zajmowany krąg:
Siódmy krąg


Pochodzenie:
Z Rodu Ładów – syn-bliźniak Łagody-Łady i Welesa
(albo jeden z dwóch dodatkowych Swarożyców, Swaroga i Dabogi)


Rodzeństwo:
Lel-Lelij-Smęt starszy brat bliźniak Polela


Dzieci, potomkowie:
Polel-Sowica miał dziewięcioro dzieci. Bruten i Wajdewut byli jego prawnukami.
Synem Chorzycy i Sowiego-Polela  jest Kościej Bezśmiertny (lub jest synem kolibanki Korzenni, której matką była Chorzyca). Kościej – zły czarownik mieszkający na krańcu świata, który zamknął w skrzyni najpierw własnego Zwiastuna Śmierci, a potem Nawkę, która przyszła po niego.
Drugim synem Sowicy był Usynia.
Trzecim synem był Pech, który podobno wywodzi się z łona ziemskiej kobiety Brusy z plemienia Zerywanów Właściwych.
Z matki Korzeni ma pochodzić Zarew.
Piątym synem Sowiego był Sowit z matki Brusy.
Szóstym dzieckiem z zerywanką Brusą był Białous-Białowąs (Wiłowąs-Welowąs).
Siódme i ósme dzieci Sowiego-Polela zostały spłodzone z jednym z czterech zbuntowanych Straszów i nazywała się Pycha i druga z Chorswą i miała na imię Chtota-Chcica, która była bezwzględną, żarłoczną, nigdy nienasyconą, a wielce szkaradną bliźniaczą duszą Pychy.


Postacie-wcielenia (równe miana):
Sowica, Sowi, Sowij, Posęp i Popioł


Inne nazwania jego osoby (przydomki):
Pan Ostatniej Drogi, Przewodnik po Zaświatach, Władca Pamięci Pokoleń


Wygląd:
Sępi wygląd, ptasie upierzenie lub kapota, nieruchomy świdrujące wejrzenie złotych oczu, jarzących się w ciemności jak pochodnie, żeby rozświetlać mroki Nawi.

Sowi ma twarz okrytą gęstym puchem, zamiast nosa dziób, uszy sowy lub puchacza i takież sowie, cytrynowe oczy, widzące w ciemnościach. Górna część jego ciała jest, według niektórych, okryta piórami barwy popielatej. Według innych, zwłaszcza kątyny Polela w Grodzie Kraka na Górze Sowiniec i gromady przewodników z uroczyska na śląskiej Sępiej Górze, Polel okrywa się kapotą z ptasich piór, którą otrzymał od ojca jako dar narodzinowy. Ptasiopióra Kapa założona na odwyrtkę czyni Sowicę niewidzialnym.

Ponadto Polel ma posiadać skrzydłodłonie zamiast rąk. W onych szponiastych skrzydłoniach dzierży swoje narzędzia: Popielnicę-Dzban (Urnę) z wizerunkiem twarzy Pani Śmierci – Nyi, i Kościane Berło. Cała postać Polela jest szara, jakby obsypana popiołami ze wszystkich żglisk i żarników świata.


Funkcje, zakres działania:
Zarządza losem duszy po śmierci, wskazuje jej odpowiednią pośmiertną drogę – pąć i zważywszy jej uczynki decyduje o rodzaju dalszego bytu i szansach powrotu na Ziemię w nowym wcieleniu.


Narzędzia czarowne – oznaki władzy:
Popielnica (Urna), Ptasiopióra Kapa oraz Nawska Kość.
Tej ostatniej Polel używa jak berła, wskazując jej końcem na właściwe drzwi Nawi.


Pomocnicy (Stworze – bogunowie):
Popielnice (Żalne Żony, Żaligżeny, Żgielne Żony, Żglistnice, Żalnice, Płaczki, Dziady). Bura Jaga Usonsza to Popielnica, służka Sowicy-Popioła Polela, córka Wiły-Borany.


Romanse:
Polel-Sowica miał dziewięcioro dzieci. Między innymi z Zerywanką Brusą i Korzenią.
Księżniczka Rodjana, córka króla Boja, porwana przez Sowicę, stała się jego służebnicą. Wyzwolona przez wytędza Gąta, objęła królestwo Siedmiu Rodów.
Polel, który jest sowicie zaopatrzony w siły witalne, miałby dwie boskie kochanki, Chorsawę i Dzieldzieliję (także o Zmorze mówi się, że jest kochanką Sowiego). Nie jest to jednak pewne, bo Dzieldzielija-Ziela jest straszliwie zazdrosna.


Wrogowie:


Przyjaźnie:


Przynależny Miesiąc:
Luty (Sieczeń)


Funkcje psychiczne – uczucia, odczucia:


Patron dla:


 Co dobrego lub złego darował, zrobił ludziom:


kolovrat


POLEL-SOWI

Tylko Łagodzie-Ładzie, spośród wszystkich bogiń, zachciało się mieć dzieci z Welesem. Żonie Łady zależało na utrzymaniu więzi między Zaświatami a pozostałym światem, na wprowadzeniu ładu w obszar zmarłych i Królestwo Ciemności. Ładność-układ (układność), ładność-porządek i ładność-piękno to główne obszary starań bogini. Swoim czynem Łada-Łagoda zamierzyła złagodzić okrutny obrząd ostatniego przejścia i złączyć świat zmarłych ze światem żywych. Dokładnie w tym samym czasie, kiedy Łado uganiał się za Dziewanną, Łada-Łagoda uwiodła Welesa zamieniwszy się w białą łabędzicę. Działo się to w Nawi Raju na płaskowyżu Stu Pór. Nie zamierzała zostawiać potomstwa Welesowi, więc kiedy przyszła właściwa pora, złożyła jajo w Jaskini Kłów na Ziemi.

Weles podpatrzył Łagodę i wyczekawszy chwili, kiedy bogini oddaliła się na pewien czas, ukradł jajo. Nyja nie chciała się nim zająć, tak samo jak nie przejawiała później żadnej ochoty do dawania życia Jaju Dziewanny (także wykradzionemu przez Welesa). Bóg Zaświatów sam wysiedział jajo w Jaskini Skłonu. Wkrótce narodzili się z niego dwaj bliźniacy. Pierwszy przyszedł na świat Lel, zwany też Lelijem, Smętem albo Mogiłcem. Drugi z bliźniaków nie mógł się przebić przez skorupę i Weles musiał mu pomóc. Tego drugiego nazwał bóg Polelem, jako że przyszedł na świat po Lelu, a także Sowicą, Posępem i Popiołem.

Polel jest Panem Ostatniej Drogi, Przewodnikiem po Zaświatach, Władcą Pamięci Pokoleń. Jego narzędzia to Popielnica (Urna), Ptasiopióra Kapa oraz Nawska Kość. Tej ostatniej Polel używa jak berła, wskazując jej końcem na właściwe drzwi Nawi. Jego pomocnicami są Popielnice. Do czasu Wojny o Krąg posiadał także Sowi Srebrną Tarczę-Zwierciadło, która wszystko odbijała na opak. Chociaż Lel i Polel są bliźniakami, bardzo różnią się wyglądem.

Sowi ma twarz okrytą gęstym puchem, zamiast nosa dziób, uszy sowy lub puchacza i takież sowie, cytrynowe oczy, widzące w ciemnościach. Górna część jego ciała jest, według niektórych, okryta piórami barwy popielatej. Według innych, zwłaszcza kątyny Polela w Grodzie Kraka na Górze Sowiniec i gromady przewodników z uroczyska na śląskiej Sępiej Górze, Polel okrywa się kapotą z ptasich piór, którą otrzymał od ojca jako dar narodzinowy. Ptasiopióra Kapa założona na odwyrtkę czyni Sowicę niewidzialnym, pozwalając mu baczyć, czy żywi czczą należycie pamięć zmarłych przodków podczas dni zadusznych – Dziadów i Bab. Dni te są wielkimi świętami Nawiów, obchodzonymi przez wsze słowiańskie ludy cztery razy do roku.

Ponadto Polel ma posiadać skrzydłodłonie zamiast rąk. W onych szponiastych skrzydłoniach dzierży swoje narzędzia: Popielnicę-Dzban (Urnę) z wizerunkiem twarzy Pani Śmierci – Nyi, i Kościane Berło. Cała postać Polela jest szara, jakby obsypana popiołami ze wszystkich żglisk i żarników świata.

Drugie miano tego boga, Sowi-Sowica, bierze się nie tylko z jego wyglądu, ale i z przyrodzenia, jako że jest on smutny, milczący, osowiały, ponury, poruszający się wolno, majestatycznie, posuwiście. Także dlatego tak go zwą, że posiada podwójne sute (sowite) okrycie, że sowicie płaci za uczynki żywota i sowicie trzeba mu się opłacić, nim wskaże właściwą Bramę w swojej Komorze w Jaskini Skłonu. Sowisty znaczy również podwójny i imię tego boga dokładnie w owej postaci oddaje to, że był jednym z dwóch bliźniaków, że był drugim z dwóch.

Sowi również tylko dwukrotnie używa Nawnej Kości. Raz, gdy zezwala przybyłej duszy zmarłego zacząć przemowę, drugi, gdy wskazuje Bramę. Także po dwakroć bił się ze swym bratem i po dwakroć zmieniał swoje Miejsce w Kręgu. Mówi się o nim, że jest Posępem dlatego, iż Lela zwą nieraz Sępem-Smętem, więc Sowi przyszedł na świat po Sępie, a nadto jest posępny, milczący, zasępiony – zamyślony, sępi – smętny.

Gdy chodzi o walki Polela z Lelem, toczyły się one w Wojnę o Krąg, podczas Bitwy o Miejsce. Polel, podobnie jak Turupit, narodził się drugi, ale od początku zdawało mu się, że jest bardziej odpowiednim do robienia tego, co Weles przeznaczył Lelowi. Dlatego, gdy w czasie Wojny o Krąg nadarzyła się okazja, Sowica wystąpił przeciw bratu. Nie była to wielka bitwa, lecz pojedynek zapaśniczy. Lel uległ łatwo nie chcąc podejmować bratobójczej walki mimo, że był silniejszy. Sowica zabrał mu wtedy Ożóg i nakazał zejście do Jaskini Skłonu, gdzie wręczył bratu Nawską Kość. Tam miał Lelij sądzić i wskazywać właściwą bramę duszom zmarłych.

Lelij-Smęt uważał taką zamianę za korzystną. Jako Ten Który Łagodzi Śmierć i Przejście miał przyrodzenie miękkie i był wyrozumiały. Rychło się okazało, że przez jego rządy zapełniły się Raj i Założa, a Otchłań i Piekło pozostawały cały czas puste. Rozzłościł się na te nieporządki w Nawiach Sowica i zażądał, by Lelij wrócił do poprzedniej pracy. Ten jednak nie chciał kolejnej zamiany. Znów doszło między braćmi do starcia, tym razem na pięści. Ponownie pokonany Smęt wrócił do swoich pierwotnych zajęć, odzyskawszy Ożóg. Od tego czasu wszystkim jest wiadomo, że nie wystarczy być silniejszym i zwyciężyć w boju, by sprawować dobre rządy. Tylko ten działa właściwie, kto się znajduje na właściwym sobie z przyrodzenia miejscu.

Wrogowie sowińskiej kątyny Polela z chromu Lelija na tej samej górze, a także przewodnicy kątyny z Kruszwicy twierdzą, że Sowica zwrócił Lelowi narzędzie i właściwe miejsce ze strachu przed Bogiem Bogów, który na koniec Wojny o Krąg wyszedł z Kłódzi i ukarał sprawców największego zamętu.

Polel-Sowica miał dziewięciu synów z zerywanką Brusą. Bruten i Wajdewut byli jego prawnukami.

Oszukany przez Sowicźrzała, który mu pokazał swoje odbicie w zwierciadle, zamiast stanąć osobiście w Komorze Sowiego, zabronił mu raz na zawsze wejścia w Zaświaty, skazując śmiałka na wieczną tułaczkę. Sowicźrzał mógł odkupić swoją winę tylko czyniąc z siebie pośmiewisko przed ludźmi. Tak się stało i Polel-Sowica przebaczył wesołkowi, którego dusza znalazła spoczynek w Otchłani.

Księżniczka Rodjana, córka króla Boja, porwana przez Sowicę, stała się jego służebnicą. Wyzwolona przez wytędza Gąta, objęła królestwo Siedmiu Rodów. Sam król Boj, przez chciwość i nienawiść do Gąta, został wiecznym strażnikiem wejścia do Jaskini Skłonu.

Lel i Polel cieszyli się wielką czcią wśród Lęgów: Ślęgów, Lędziców, Lądów, Listkowiców; wśród Nurów: Mogilanów, Białocharwatów, Nadnarwów (Nahanarwalów); Budynów: Biesów, Kościoboków, Pałkinów, Siedmiorodów, Sękołów (Sklawenów) oraz u Burów-Siewierów. Sowica odbierał wielką cześć wśród wszystkich ludów Istów, począwszy od Brusów, poprzez Osjów, Jaćwięgów, Żmudzinów, Litwinów po Łotygołów i Liwów.

W Grodzie Kraka jest Góra Sowicy zwana dziś Sowińcem, gdzie znajdowały się świątynie obu bogów. Do dzisiaj przetrwał tu doroczny obrządek zwany niegdyś Lel-Konikiem. W trakcie święta odbywały się zapasy między dwiema drużynami – Lela i Polela. Potem obchodzono z chorągwiami bogów, darami i wózkami kultowymi, dookoła góry. Przy dźwiękach piszczałek, bębnów, trąbit, gęśli, kołatek i dzwonków palono ognie i składano ofiary w świątyni Lela i Polela. Na koniec, tak jak i dziś, miała miejsce uczta, a z kąciny Lelija-Smęta wyłaniał się sam bóg Lel, wcielony w wielkiego kapłana. Przybywał między ludzi, czarnobrody, na czarnym koniu, w sutej kapie Sowicy i z jego berłem kościanym, którym uderzał każdego, komu się udało do niego zbliżyć. Uderzenie Nawską Kością dawało długowieczność i zdrowie oraz bezpieczeństwo od wszelkiej zarazy.

Istnieje również wśród plemion nadilmeńskich, pochodzących z zachodnich odłamów ludu Burów, podanie mówiące, że to Swara była matką Sowicy. Ród, z którego się on wywodził, zwano tam bowiem Sowarogami, a głową tego rodu był Swaróg – Ogień Niebieski. Swarożyc-Słońce (Sownec-Sołnec) był zatem bratem Sowicy. Sołnec, Sowica i Smuts (Lelij) byli według nich trzema z dziesięciu ocalałych synów Swaroga i Daby.


W Komorze Sowiego odbywa się sąd nad czynami zmarłego, jakich dokonał podczas żywota. Sowi, wraz z Prawicem-Prawotą i bogunami, pomocnikami obu bogów, rozważą owe czyny i na tej podstawie wskazuje odpowiednie Wierzeje Nawne. Potem Lelij-Smęt bierze takiego za rękę i prowadzi drogą wskazaną wśród dziewięciu dróg, które wiją się przez podziemie Niwy Niw dążąc do ich brzegu.


Spośród ludzi zasiadają pośmiertnie przy Stole Sądu, jako sprawiedliwi i mężni Radomudra jak i Mąż-Mążynos,. W Godzinie Sądu zasiadają – według Bogatyrsów, Cakonów, Mądochów i Skrytów – u boku Lela i Polela oraz wszych bogów rodu Prowów, w Podziemiach Weli. Stoją oni także przy Moście Czynwąci i Prawąci razem z Żar-zduszem i kierują dusze zmarłych we właściwe strony. W obrzędzie Przyjęcia Dusz na Tamtym Świecie biorą czynny udział zadając pytania i dociekając prawdy Podag Mir, syn Dażboga-Mitry i Swaroga Pana Ognia kowala Niebieskiego i Pogoda Godząca oraz Posłaniec-Podagżyk.


Zmarłym dawano na drogę różne przedmioty życia codziennego, pożywienie, miód, zwierzęta, a czasami niewolników i żony. To wszystko miało im się przydać na Weli – w Zaświatach, gdzie powinni trafić do Raju, boskiego lasu Rajca lub pod samo drzewo Wyraj przeznaczone najznamienitszym. Pojęcie Raju i Piekła było znane przed chrześcijaństwem, a z nim inne pojęcia, dziś zapomniane, takie jak Otchłań, Założa, Nawie i wiele innych. Zmarłego zaopatrywano także w Kładziwo (kładki i mosty), po którym schodził bezpiecznie w Nawie, królestwo Welesa i jego rodu.

Odbywanie cztery razy do roku obrzędu z paleniem ognia na grobach i karmieniem dusz zmarłych było warunkiem ich szczęśliwego bytowania w Zaświatach, a także spokoju żyjących, którzy dzięki temu nie byli nękani przez zmarłych, a nawet zyskiwali ich przychylność i opiekę w życiu codziennym i w ważkich przedsięwzięciach.

Powszechnie jest wiadomym o tym że na świecie wiedzie żywot wielu odszczepieńców – na przykład odszczepieńcami byli nie tylko Kiełtowie (Celtowie), Wyrodomaje, Rodomaje, a po nich Romaje, ale także Zorianie którzy ulegli naukom Żar-zdusza, a za nimi wszyscy Persowie i wiele innych ludów, które w różnych okresach zbłąkały się na różne odszczepieńcze wiary. Jednak wszyscy którzy dotrą przed Łodź Sądu Ostatecznego do Komory Sowiego zostaną tu osądzeni równo i przyjęci w Zaświaty – bez żadnej różnicy poza tą jedną, że odszczepieńcy nigdy na Końcu Końców nie przekroczą progu Łodzi Osta.


Wzmianka o powstaniu Potworów przy 9 ogniskach. Przy Szóstym Ognisku zasiedli Sim, Wodo i Wodnik, Rgieł z Rgiełcem-Rogalcem, Borowił z synem Wilcem oraz Nyja i Sowic-Polel z rodu Welesa.

Tu pomyślano szóstego okrutnego potwora Położa (zwanego też Wyrwijedlicą, Wyrwisosną lub Czerwionem). Umyślono ukręcić go z liści, ziemi i piasku, a potem wysłać w bój o Welę i jej zasoby.

Dziewięć Ognisk, przy których rozsiadło się po Dziewięciu Bogów to nieprzypadkowa liczba, bowiem czerta „9” jest w Tajemnym Trebniku związana z Zaświatami i we wszystkich tekstach występuje jako symbol śmierci (9 śledzion Sowiego, 9 drzwi z komory Polela, dziewięciu Ciemnych Bogów Podziemnych itp.).


kolovrat


Tyny podległe Tumowi Kostromy

Żywiołowie: Strzybogowie, Dażbogowie
Mogtowie: Podagowie, Morowie, Welesowie-Nawiowie


TYN WELESÓW (NAWIÓW)

Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa, Tum Kostromy, Tyn Welesów-Nawiów


Członkowie rodu:
Weles, Nyja, Lelij, Polel-Sowica


Główność:
jednogłowy


Główny przybytek, miejsce przebywania:
Ziemia, Wela, Niebo


Atrybuty żywe:


Głóg (Bojarysznik)Głóg


Jałowiec,Jałowiec


Czarnego Węża oraz Żmiję, Czarny-Wąż-Żmija


Lelka i Wronę oraz Puszczyka, Ciemiężycę i Lulka, Cebulę, Nawrotek i Przywrotek, Ćmę Trupią Główkę,


Kamień:
OnyksOnyks


Minerał:
Ołów


Rzecz:
Popioły


Maści (barwy):
Czarna


Czerty i rezy (liczby):
Czertę 9, Liczbę 9


Taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity, wici):
Taję N, Gramotę l,


Niwa (symbol):
Niwa Ciszy (Całunu)


Tyn:
Onyksowy Dwór


Wieńce i ofiary:
Ciemiężycę i Lulka, Cebulę, Nawrotek i Przywrotek


Obrzędowy wypiek (potrawa, obiad – potrawa obiata):
kładziwo – obrzędowe pieczywo ku czci Welesa i zmarłych dziadów
(w formie drabin, kładek i mostów)


kolovrat


Źródło oryginalnego artykułu – Czesław Białczyński.
Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów –
Księga Tura i Księga Ruty


kolovrat


Wielka Sowa – Góry Sowie – Sudety




kolovrat



 Podziemny świat Sowiego




„Kryptonim Olbrzym” to reportaż zrealizowany przez Telewizję Sudecką o podziemnych kompleksach w Osówce, Włodarzu i Walimiu, które nieoficjalnie miały być kwaterą Hitlera. O tajemnicy Riese opowiada Łukasz Kazek.


C.D.N. 

29 komentarzy do “Bóg Polel-Sowica

  1. Pingback: Kościej Bezśmiertny i Złota Grusza Spora – mitologia Słowian | Wiara Przyrodzona

  2. Pingback: Bogini Dzieldzielija | Wiara Przyrodzona

  3. Pingback: O Raju na Weli – mitologia Słowain | Wiara Przyrodzona

  4. Pingback: O Założy na Weli – mitologia Słowian | Wiara Przyrodzona

  5. Pingback: O Makoszu, Plątwie, Przeplącie, i Ładzie oraz ich synu Mądzie | Wiara Przyrodzona

  6. Pingback: Bóg Chors | Wiara Przyrodzona

  7. Pingback: Bóg Swaróg | Wiara Przyrodzona

  8. Pingback: Bogini Rodżana | Wiara Przyrodzona

  9. Pingback: Bóg-Bogini Kostroma-Kostrub | Wiara Przyrodzona

  10. Pingback: Bogini Stryja | Wiara Przyrodzona

  11. Pingback: Bóg Dyj-Poświściel | Wiara Przyrodzona

  12. Pingback: Bóg Pogwizd | Wiara Przyrodzona

  13. Pingback: Bóg Poświst | Wiara Przyrodzona

  14. Pingback: Bogini Chorzyca-Groźnica | Wiara Przyrodzona

  15. Pingback: O Bogach według Burów-Czarnosiermiężnych – mitologia słowian | Wiara Przyrodzona

  16. Pingback: Bóg Weles | Wiara Przyrodzona

  17. Pingback: Bogini Nyja | Mitologia Słowian - Wiara Przyrodzona

  18. Pingback: Bóg Lel-Lelij | Mitologia Słowian - Wiara Przyrodzona

  19. Pingback: Bóg Płon | Wiara Przyrodzona

  20. Pingback: Bogini Zorza | Wiara Przyrodzona

  21. Pingback: Bóg Bożyc-Bodnyjak | Wiara Przyrodzona

  22. Pingback: Sławiańska Wielka Noc | Wiara Przyrodzona

  23. Pingback: Bogini Swara | Wiara Przyrodzona

  24. Pingback: O Otchłani na Weli – mitologia słowian | Wiara Przyrodzona

  25. Pingback: Bogini Lesza-Borana | Słowianie - Wiara Przyrodzona

  26. Pingback: Bogini Zmora | Słowianie - Wiara Przyrodzona

  27. Pingback: Świat po Wojnie o Taje – Nowa Koliba | Słowianie - Wiara Przyrodzona

  28. Pingback: Bogini Łada | Słowianie - Wiara Przyrodzona

  29. Pingback: Luty, Lutycy i nasze wilcze korzenie | Słowianie - Wiara Przyrodzona

Dodaj komentarz