Bóg Skalnik

 

Skalnik

---

Skalnik jest synem Sima i Siemi, czyli Matki Ziemi. Widać to dokładnie po jego przyrodzonych cechach i całej ociężałej posturze. Zrodził się tym sposobem, że któregoś razu Sim, poczuwszy przypływ wielkiego uczucia do Siemi, ścisnął ją tak mocno, że od owego uścisku trzysnął z niej na świat twardy Skoł. Skalnik – Pan Grot i Jaskiń, Pan Jam i Pieczar, Władca Podziemi, Krzeszeń. Obejmuje swoim działaniem wszelkie podziemia, do których prowadzą drogi z powierzchni Ziemi.

---

---

---

SKALNIK

Ród: Ziemowie (Simowie)

---

Zajmowany krąg:
Szósty Krąg

---

Pochodzenie:
Syn Matki Ziemi i Sima

---

Rodzeństwo:
…

---

Dzieci, potomkowie:
Syn Krzemień-Krzeszeń (Kryszeń) z boginią Watrą.

---

Postacie-wcielenia (równe miana):
Skoł, Kład i Jameń-Jama.

---

Inne nazwania jego osoby (przydomki):
Pan Grot i Jaskiń, Pan Jam i Pieczar , Władca Podziemi, Krzeszeń.

Funkcje, zakres działania:
Obejmuje swoim działaniem wszelkie podziemia, do których prowadzą drogi z powierzchni Ziemi.

---

Narzędzia czarowne – oznaki władzy:
Czarowna Osełka-Brus, Sim ma szatę Czarnobrunatną.

---

Pomocnicy (Stworze – bogunowie):
Skarbki (Skarbnicy, Skarboniki, Skarbolicy, Karliki, Karły, i Podziomki, Kładowniki, Krużce)

---

Funkcje psychiczne – uczucia, odczucia:
…

---

Patron dla:
…

---

Romanse:
…

---

Wrogowie:
…

---

Przyjaźnie:
Skalnik lubi przebywać ze Simem.
Spośród bogów Skalnik najwięcej przebywa z Zorzą, którą więzi z klątwy Perunica i wyroku Peruna.

---

Co dobrego lub złego darował, zrobił ludziom:
Nieprzychylny ludziom.

---

Przynależny Miesiąc:
…

---

Źródło artykułu – Czesław Białczyński

Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty” 

---

---

SKALNIK

---

Skalnik nosi przydomki Skoł, Kład i Jameń-Jama. Jego istyjskim odpowiednikiem jest Podziemny Bóg – Dugnaj. Skalnik jako syn Ziemi i Sima nosi w swoim mianie owo pochodzenie.

Słowo skała zawiera dwojakie pierwotne znaczenie wywodzące się bezpośrednio ze świata wierzeń i bajów (mitów) wiary przyrodzonej. Podanie mówi, że Skalnik (Skała-Skoł) zrodził się z miękkiej Siemi – czarnej, grząskiej, bagiennej, mokrej, brunatnej, ciemnej – Kali (kał znaczy błoto, pulpa, kałuża, nieczystość, glina), objętej z wielką mocą przez swego męża-brata, Sima.

Owa gliniana kula, jaką był Jamień-Jama na początku, ściśnięta przez Sima, stała się twarda jak skała, jak jamień – kamień, jak żelazo, Stąd właśnie drugie znaczenie słowa kał, kalić – utwardzać, twardy. Prasłowiański wyraz kaliti znaczył hartować żelazo, zakalony – twardy, utwardzony, zahartowany, zakalec – twarde, zestalone, wypieczone na kamień ciasto, kalonka – gliniane, wypalane szczyty dachu, skał – twardy.

Tak więc skał to jednocześnie twardy, kamienny oraz pochodzący z kałuiy, kału – bryi, brunatny, brudny. Jego miano nawiązuje również do świętych pojęć Kłody (kołka i koła), Kłódzi i Kołoty. Także do pojęcia skały – szczeliny, wejścia do świata podziemnego. Do kręgu znaczeń pokrewnych wchodzą również takie wyrazy, jak kład – podstawa rozpostarta pod nogami ludzi, kład – skarb ziemi, kład – budulec oraz kład – nałożony ciężar.

Bliskie korzenie ma słowo skarb i karba – nacięcie, linia wyżłobiona w kamieniu, w skale, w glinie albo w drewnie, skarbić – znaczyć, skorbać (skrobać) – ciąć, żłobić, wycinać, oznaczyć coś bardzo starannie. Żłobienie w skale wymagało pracowitości i staranności. Skrbiti to troszczyć się, opiekować, skarb to także bydło domowe, skrb – skąpiec strzegący pilnie swoich skarbów. Stąd miano wspomagających Skalnika bogunów Skarbków.

Krbaniem, krbanią nazywano dzban, w którym chowano kosztowności i drogocenności. W takich dzbanach zakopywano skarby w ziemi. Inne odniesienia wskazujące na baj (mit) i wierzenie przyrodzone jako wspólne źródło to takie znaczenia słowa skarb, jak troska, żal, uraza, zgrzyt, skarga.

Przydomek Jameń nawiązuje do pojęcia Jamy – podziemia, groty, pieczary i kamieni. Przydomek ten wykazuje bliski związek z irańskimi, indyjskimi i scytyjskimi bogami Jamą i Jimąc. Człon koł podkreśla męskie cechy boga.

---

---

„Podobnie jak Sim, Skoł jest niechętnym ludziom samotnikiem. Jego ciężar sprawiał zawsze, że czuł się niezręcznie, stąpając po powierzchni, czy to Ziemi, czy Weli. Nigdy nie wzbijał się na niebo, a w końcu zszedł w Podziemia i tam pozostał, obrawszy je sobie za królestwo. Nie chodzi tutaj o Zaświaty, lecz podziemny świat skarbów i dziwów, inogów, które nigdy nie oglądały Swarożyca ni Dabogi. Spośród bogów Skalnik najwięcej przebywa z Zorzą, którą więzi z klątwy Perunica i wyroku Peruna. Z Boga Podziemnego stał się też Bogiem Ciemności, jednym z Dziewięciu Bogów Ćmicy i jednym z Trzynastu Władców Ciemnych Sił. Stało się to w czasie Wojny o Krąg, kiedy udostępnił swoje jamy i jaskinie, pieczary i rozliczne podziemne komory jako kryjówkę dla zastępów Zduszów, a także wyposażył ich w część broni – kamienne maczugi, nasieki, pały, groty strzał i kamienne topory. Potem, gdy Bóg Bogów chciał ukarać winnych, Skalnik ukrył ich u siebie stając się jednym z Dziewięciu Przeklętych.

Niechęć Skalnika do ludzi nie jest tak wielka, jak wrogość, jaką nosi w sobie Sim czy jego brat Ziemiennik, którzy nigdy niczego ludziom nie dali. Skalnik darował nielicznym wybrańcom skarby podziemnego świata, takie jak sól, żelazo, srebro czy złoto. Największe skarby, jakie od niego pochodzą, to Czarny Kamień (węgiel), Biały Kamień (sól), Zimny Kamień (krzemień), Czerwony-Gorejący Kamień (ruda), Drogi Kamień (diament), Srebrny i Złoty Kamień oraz liczne inne pożytki.”

„… Koźlarze ze Żnina, prastarego grodu Goplanów, ze świątyni Welesa, mówią, że Sim spłodził Skalnika po to, by uratował Watrę, która spłynęła porwana przez Wodo-Bełta w chwili, kiedy Perun rozciął brzuch Siemi. Wodowie mieli uwięzić Watrę w głębinach wielkiego rowu. Nikt nie mógł tam dobić do dna, bo każdego morze wyrzucało na powierzchnię. Sim ze swą żoną spłodzili więc Skalnika. Ich syn był tak ciężki, że przy każdym kroku zapadał się w skały po kolana. Bez trudu zanurkował i wyzwolił Watrę z podwodnego więzienia. Skalnik pozostał w głębinach i na stałe zamieszkał w podziemiach, bo tam czuł się naprawdę dobrze ze swoim ciężarem…”

---

„Przy Piątym Ognisku rozłożyli się obozem Bożebogowie – Bożebóg-Bożę-Radogost i Radogódza-Uboża-Domacha, Wołos-Rogal ze Sporów, Dzieldzielija z Dziwieniów, Skalnik i Ziemiennik z Simów, Mor-Moroz i Zmora z rodu Morów oraz Lesza-Borana.”

---

„Są i tacy, co sądzą, że to Świętoskała jest owym żywym kamieniem – królem wszystkich kamieni Ziemi i że to ona daje polecenia Simowi. Spotyka się zdania, że Swatyr rządzi kamieniami leżącymi pod wodą, Świętoskała tymi w Niebie, Świętogłaza tymi na Weli, zaś ziemskimi skałami kamieniami rządzą tylko Sim i Skalnik.”

---

„Zorza niestety nie mieszka tutaj razem z innymi Sołami, lecz przebywa w podziemnym zamknięciu, więziona przez Skoła-Skalnika. Także Bodnyjak wiele czasu spędza ze swoją świtą na Nocnym Niebie.”

---

„… W nich położony jest Skalny Tyn Simów, a zaraz obok zamyk na szczycie Góry Siemi, zbudowany dla niej przez męża. Również w tych górach-niegórach jest wejście do Podziemia Weli, które stanowi osobny świat owładnięty przez Skalnika. Skoł-Skalnik ma swój zamyk w Podziemnym Wielodrożu. Mówi się, że tylko on jeden zna dojścia do Podziemnych Pąci Nawskich i gdyby go poprosić, potrafiłby wyciągnąć zmarłego ze „złej drogi” nawet już po sądzie Sowiego. „

---

---

Tyny podległe
Tumowi Rajka-Rui

Bogowie Żywiołów:
1. Tyn Sporów-Grubów:
Spor, Sporza-Śrecza, Wołos, Rosza, Rada-Zboża
2. Tyn Simów:
Sim, Siemia-Matka Ziemia, Skalnik, Ziemiennik, Obiła

Bogowie Mocy:
3. Tyn Prowów:
Prowe, Czstnota, Prawdziwc, Sądza
4. Tyn Bożebogów-Ubożów:
Bożebóg, Uboża, Boda, Warza-Cica
5. Tyn Rgłów-Rogalów: 
Rgieł, Reża, Rgiełc, Żywia-Siwa

---

---

TYN SIMÓW (Ziemi)
Żywiołowie

---

Przynależność:
Twer Swąta, Trzem Białobogi, Tum Ruji, Tyn Simów

---

Członkowie rodu:
Sim, Siemia-Matka Ziemia, Skalnik, Ziemiennik, Obiła

---

Główność:
jednogłowy

---

Główny przybytek, miejsce przebywania:
Ziemia, Wela, Niebo

---

Atrybuty żywe:
Wierzba-Witwa i Wierzba-Iwa, Dzik i Ślimak, Bocian, Tojeść, Żurawina i Borówka Bagienna, Bobownik i Bagno, Jelonek Rogacz

---

Kamień:
Czarny Diament i Opal

---

Minerał:
Granit

---

Rzecz:
Kamień, Skałę i Ziemię

---

Maści (barwy):
Czarna (Brunatna)

---

Czerty i rezy (liczby):
Czerta 8, Liczba 17

---

Taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity, wici):
Taja Z, Gramota t

---

Niwa (symbol):
Niwa Ziemi

---

Tyn:
Dwór Skalny

---

Miesiąc:
Sierpień (Zarzew)

---

Wieńce i ofiary:
Tojeść, Żurawinę i Borówkę Bagienną, Bobownik i Bagno

---

Obrzędowy wypiek (potrawa, obiad – potrawa obiata):
…

---

 Czesław Białczyński. Polecane księgi o mitologi Słowian, Istów i Skołotów – „Księga Tura” i „Księga Ruty”